Οδός Ευρίπου. (Κάνηθος τραίνα. Από το 1959.)
Εύριπος: Πορθμός μεταξύ Στ. Ελλάδας –Βοιωτίας- και Εύβοιας, που διασχίζει την ευβοϊκή ακτή της Χαλκίδας από αυτή της Κανήθου. Θαλάσσια δίοδος. Έχει πλάτος 40 μ., βάθος 6 – 7μ. και είναι έργο των τεκτονικών διαταράξεων της τεταρτογενούς περιόδου.
Με το άνοιγμα του στενού πρώτο ασχολήθηκε ο βασιλιάς Αγαμέμνων για να περάσει τον στόλο –ύστερα από την θυσία της Ιφιγένειας στην Αυλίδα – για την Τροία, και έπονται όλοι οι κατακτητές της Χαλκίδας Μ. Αλέξανδρος, Οι Βυζαντινοί με τον Ιουστινιανό, Βενετοί, Τούρκοι, και όλοι αυτοί ενδιαφέρθηκαν και για την γέφυρα που ενώνει τις δυο ακτές, και για τα αντίστοιχα αμυντικά φρούρια-κάστρα στις ανάλογες ακτές. Αυτά τα μεσαιωνικά μνημεία που βλέπουμε σε διάφορα καρτ’ ποστάλ αυτά τα γκρέμισαν πολιτικοί της Εύβοιας με τις πολιτικάντηδες από τα τέλη του 19ου αιώνα ανούσιες απόψεις.
Ετυμολογικά η λέξη Εύριπος προκύπτει από το ‘‘ευ’’= καλώς και τη λέξη ‘’ριπή’’ και σχετίζεται με την ορμητική πορεία των παλιρροϊκών ρευμάτων, που εντονότερα παρατηρείται στον πορθμό του Ευρίπου με συνηθισμένη περιοδικότητα τις έξι ώρες και την ταχύτητα των έξι μιλίων ανά ώρα.
Το φαινόμενο ετούτο εντάσσεται στο γενικότερο παλιρροϊκό ρεύμα της Ανατολικής Μεσογείου, το οποίο στο νότιο άκρο του Ευβοϊκού κόλπου γίνεται ενεργό ενωρίτερα απ’ ότι στον Β. Ευβοϊκό, με αποτέλεσμα αυτή η ανισορροπία εντάσεως να δημιουργεί την έντονη και ακατάστατη ροή των υδάτων στον πορθμό του Ευρίπου. Σε άλλη εκδοχή οφείλεται στην μεταξύ Σελήνης και Γης ομόρροπη θέση, κατά την οποία αυτά τα δύο ουράνια σώματα βρίσκονται σε συζυγία στην ίδια δηλαδή ευθεία. Η σελήνη βρίσκεται τόσο κοντά στη γη, -που είναι και κομμάτι της- επιδρά σημαντικά ιδιαίτερα στο υγρό στοιχείο της δημιουργώντας, τη άμπωτη και την παλίρροια και που την βλέπουμε στο στενό. Ακόμη θεωρείται πως και τα αέρια ρεύματα διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωσή του φαινομένου, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται και η θερμοκρασία του θαλάσσιου χώρου του Ευρίπου.
Πολλοί σημαντικοί και ασήμαντοι και περίεργοι μελετητές του φαινομένου του Ευρίπου μεταξύ των οποίων υπήρξαν ο αστρολόγος – μαθηματικός Ερατοσθένης (-275-195), ο φιλόσοφος Αριστοτέλης, ο αστρονόμος Αιγινήτης (1862 – 1934), που στα 1925 θέλησε να αξιοποιήσει την ένταση του ρεύματος του φαινομένου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Βέβαια, στον ίδιο τόπο λειτουργούσε αλευρόμυλος με κινητήριο δύναμη το παλιρροϊκό ρεύμα του Ευρίπου. Το 1944 με την υποχώρηση τω γερμανικών κατοχικών στρατευμάτων επιχειρήθηκε η καταστροφή της συρταρωτής γέφυρας του Ευρίπου, αλλά ευτυχώς κατόπιν βεβιασμένων ενεργειών έπαθε μόνο ελαφρές ζημιές.
Εδώ στο σταυροδρόμι του Ευρίπου τέμνονται δυο δρόμοι διαφορετικοί, ο στεριανός αυτός της γέφυρας και ο θαλάσσιος ο υπό της γέφυρας, και χώριζαν οι της Ευβοίας και Βοιωτίας νομοί.
Το στενό του Ευρίπου έχει μετατραπεί σε ενδοαστικό ποτάμι στις εκατέρωθεν αστικές ακτές, και αυτό το βλέπουμε όταν τρέχουν τα νερά ορμητικά είτε στην μια κατεύθυνση, είτε στην άλλη, φαίνεται σαν ποτάμι για κάποιον περιηγητή.