Οδός Δαρδανελίων. (Από το 1993)
Δαρδανέλια ή Ελλήσποντος (ή Τσανάκ Καλέ στα τούρκικα), όπου υπάρχει και η ομώνυμη τούρκικη πόλη, κοντά στα ερείπια του Ιλίου (Τροίας).
Τα στενά των Δαρδανελίων, που συνδέουν το Αιγαίο με την Προποντίδα, ονομάστηκαν έτσι από την ομώνυμη πόλη που ίδρυσε ο γιος του Δία Δάρδανος. Στις όχθες των στενών του Ελλήσποντου γεννήθηκε απ’ την μυθολογία το ερωτικό Δράμα του Λέανδρου και της Ηρώς, ο Λέανδρος νέος και ωραίος αγαπούσε από την απέναντι όχθη της Θράκης την επίσης ωραία Ηρώ, και κάθε βράδυ διέσχιζε κολυμπώντας το στενό για να συναντήσει την αγαπημένη του. Ένα χειμωνιάτικο βράδυ είδε το σινιάλο τους (φως λίχνου-αναμμένο) και πέφτει στη θάλασσα κολυμπώντας για να φθάσει απέναντι, όμως το φως χάθηκε-έσβησε – κι εκείνος αποπροσανατολίστηκε και πνίγηκε, όταν τον βρήκε η Ηρώ τον αγκάλιασε και πνίγηκε και αυτή μαζί του. Αυτή την ίδια διαδρομή του Λέανδρου ζήλεψε και πραγματοποίησε το 1810 ο φιλέλληνας ποιητής Λόρδος Μπάιρον.
Ετούτη η στενή θαλάσσια λουρίδα είναι η συνέχεια του Βοσπόρου, φθάνει ως τη Μαύρη θάλασσα, έχει μήκος 61 χμ. και πλάτος από 1.200 μ. έως 6,5 χμ. Αυτό το στενό θαλάσσιο πέρασμα εκμεταλλεύτηκαν τόσο ο Ξέρξης όσο και ο Μέγας Αλέξανδρος, χρησιμοποιώντας την ίδια μέθοδο για τη διέλευση του στρατού τους, σχηματίζοντας πλωτή γέφυρα με σειρές πλοίων, που τα συνέδεαν μεταξύ τους.
Στο διάβα των αιώνων δόθηκαν σκληροί και αιματηρότατοι αγώνες για τον έλεγχο ή την κατάκτηση ετούτου του θαλάσσιου στενού, αρχής γενομένης από τα γεγονότα του Τρωικού πολέμου. Το ίδιο συνέβη και κατά το Ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1807, όπως και το 1915 στα χρόνια του Α’ Παγκόσμιου πολέμου κατά την κοσμοϊστορική μάχη της Καλλίπολης με την Αντάντ εναντίον του άξονα (Γερμανίας – Τουρκίας). Τότε έχασαν τη ζωή τους πάνω από 400.000 [ 180.000 της αντάντ και 220.000 Τούρκοι] ανθρώπινες ψυχές με νικητές τον άξονα της Γέρμανο Τουρκικήςς βίας. Σ’ αυτήν την ιστορική μάχη έγιναν τέτοια λάθη που ούτε ένας μαθητής στρατιωτικής σχολής δεν θα τα έκανε παιδαριώδη λάθη, όπως φαίνεται στα αρχεία του Foreign Office της Βρετανίας μια προχειρότητα που την πλήρωσαν πανάκριβα οι συμμαχικές δυνάμεις του Ουίστον Τσόρτσιλ. Ένας άγνωστος τούρκος αξιωματικός ο ταγματάρχης Μουσταφά Κεμάλ διέλυσε τις δυνάμεις της Αντάντ.