Σεφέρη

/ Τετάρτη, 19 Ιουνίου 2019

Οδός Σεφέρη. (Παρά την οδό Λίμνης. Από το 1988.)
Σεφέρης (Σεφεριάδης) Γεώργιος (1900 Σμύρνη – 1971 Αθήνα): Διπλωμάτης και Νομπελίστας ποιητής. Γεννήθηκε μαζί με τον εικοστό αιώνα [1900] και σημαδιακή μέρα 29 Φεβρουαρίου, και όταν ρωτήθηκε το 1939 ποιά γενέθλια γιορτάζει; και ο Σ. απαντάει και φυσικά τα δέκατα. Ήταν ο δίσεκτος Σεφέρης με τα χρόνια του νάναι τετραπλάσια των γενεθλίων του, και αντίστροφα.
Από τη Σμύρνη μετακομίζει στην Αθήνα, το 1914 για τις γυμνασιακές του σπουδές, όπου συνεχίζει την αναζήτηση της γνώσης και ακολούθως την επεκτείνει με τις πανεπιστημιακές του σπουδές στη Νομική σχολή της Σορβόννης. Η διαμονή του στη Γαλλία τον φέρνει σε επαφή με σύγχρονα αισθητικά ρεύματα και ιδιαιτέρως επηρεάζεται από το κίνημα του Μοντερνισμού, που για χρόνια πρωτοπορεί στο χώρο της λογοτεχνίας. Περαιώνοντας τις νομικές του σπουδές, το 1925 διορίζεται υπάλληλος στο Υπουργείο Εξωτερικών, αρχίζοντας μια μακρά και ιδιαιτέρως σημαντική διπλωματική σταδιοδρομία, περνώντας από τους πρεσβευτικούς θώκους του Λονδίνου (στα 1957), του Καϊρου, της Κορυτσάς (στα 1940), της Βηρυτού, του Γιοχάνεσμπουργκ, της Άγκυρας.
Το ποιητικό έργο του Σεφέρη ξεκινά το 1931 με τη ΄’Στροφή’’ και ο ποιητικός κόσμος τον υποδέχεται με επιφυλακτικότητα, αλλά και με ενθουσιασμό. Άλλη του ποιητική συλλογή είναι η ΄΄Στέρνα,΄΄ όπου κυριαρχεί ο ερωτικός λόγος και η αγάπη, που ξεδιψάνε τη ζωή. Η καθιέρωσή του έγινε με την ποιητική συλλογή ‘’Μυθιστόρημα,’’ απ’ όπου και οι επόμενοι στίχοι:
«Όπως τα πεύκα κρατάνε την μορφή τ’ αγέρα
ενώ ο αγέρας έφυγε δεν είναι εκεί
τα ίδια τα λόγια φύλαγαν την μορφή τ’ ανθρώπου
ενώ ο άνθρωπος έφυγε δεν είναι εκεί.»
Άλλο πολυσυζητημένο του έργο είναι η «Κίχλη», όπου γίνεται προσπάθεια να ξεπεραστεί ο φόβος του θανάτου και –υπό την αχνή παρουσία του Σωκράτη και την πλατωνική φιλοσοφία– επιχειρείται να αντιμετωπιστεί ποιητικά αυτό το έντονα υπαρξιακό ανθρώπινο ζήτημα.
Τα έργα του, που υπερβαίνουν τον αριθμό των 270, ξεπερνούν κάθε όριο διαλογής στον ποιητικό χώρο, και επεκτείνονται στους τομείς: της πεζογραφίας, της ημερολογιακής καταγραφής σημαντικών πτυχών της ζωής του αλλά και του Έθνους, της αλληλογραφίας, των βιβλιοκριτικών και των μεταφράσεων.
Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή, εγκαταλείποντας πλέον για πάντα με πόνο –όπως εξομολογείται- τα ηλιόχαρα ακρογιάλια της Σμύρνης και πορευμένος στη ραχοκοκαλιά και τα γυμνά βουνά της Ελλάδας, λυπόταν αφάνταστα, συνάμα τον πλήγωνε βαθύτατα η φθορά των γκρεμισμένων αρχαίων ελληνικών μνημείων, που τα είδε ως ποιητικό συνώνυμο της φθοράς και της μοναξιάς του ανθρώπου και της ζωής:
«Ρόδος της μοίρας γυρεύεις να βρεις, να μας πληγώσεις
μα έσκυβες σαν μυστικό που πάει να λυτρωθεί
κι ήταν ωραίο το πρόσταγμα που δέχτηκες να δώσεις
κι ήταν το χαμόγελό σου σαν σπαθί.
‘’Απ’ τον ερωτικό λόγο’’
Το 1963 επιβραβεύεται η σημαντικότητα της γραφής του με την απονομή του βραβείου Νόμπελ λογοτεχνίας, που είναι το πρώτο για Έλληνα πολίτη ποιητή. Έκτοτε, τα έργα του γνωρίζουν συχνές επανεκδόσεις και μεταφράσεις, αλλά και τη μελοποιητική υπογραφή σημαντικών συνθετών.
Το 1967 καταδικάζει την επταετή δικτατορία των Συνταγματαρχών. Το 1971 πεθαίνει .
Στην κηδεία του, βρήκε την ευκαιρία ένα τεράστιο πλήθος λαού κατέβηκε στους δρόμους να διαμαρτυρηθεί για τα συνταγματικά δικαιώματα της δημοκρατίας που τους είχε στερήσει η χούντα. Ανακηρύχτηκε επίτιμος διδάκτορας σε πολλά Πανεπιστήμια του εσωτερικού και του εξωτερικού: Θεσσαλονίκης, Οξφόρδης, Κέμπριτζ, Βοστόνης, Πρίστον.
Στα ποιήματά του εμφανίζεται απαισιόδοξος, μελαγχολικός, τα θέματα είναι παρμένα από την αρχαία και την νεοελληνική παράδοση, και σε συνάρτηση με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό με την μοίρα του Ελληνισμού, μαζί με την νοσταλγία ατ’ απόδημου, για τις Χαμένες Πατρίδες.
Πολλά από τα ποιήματά του μελοποιήθηκαν, Μ. Θεοδωράκης [ Πέτρα την πέτρα περπατώ.] Η πέτρα για τον Σ. και για τον Έλληνα είναι, το είναι του, το πεπρωμένο του, ο πολιτισμός του, και τον βουλιάζει μια βαριά πέτρα, που σηκώνει, όπως και βαρύ φορτίο του αρχαίου πολιτισμού. Επίσης μια και μιλάμε για πέτρα ‘’όποια πέτρα και σηκώσεις στην μικρασιατική χερσόνησο του Σεφέρη, θα αντικρίσεις Ελλάδα’’ Η ιδιόμορφη πέτρα της τότε χριστιανικής Καππαδοκίας σ’ ένα πολυσέλιδο βιβλίο του δείχνει τον πολιτισμό της πέτρας. Όπως το ’’πέτρινο ακρωτήρι’’ με τα μοναδικά στον κόσμο αρχαία ελληνικά πέτρινα μνημεία που θαυμάζει η οικουμένη, θέατρα Επιδαύρου – Δωδώνης – Ερέτριας χαρακτηρίζει την Ελληνική χερσόνησο.
Και το ανεπανάληπτο. ’’Όπου και αν πάω, η Ελλάδα με πληγώνει.’’ Με ότι και αν υπονοεί ο Νομπελίστας ποιητής. Μήπως είναι, λέω εγώ ότι ξεστρατίσαμε σαν Έλληνες από δρόμο του αρχαίου Ελληνικού πολισμού, και ιδιαίτερα εκείνων που γνωρίζουν το ξεστράτισμα, αλλά δεν έχουν το σθένος να αντιδράσουν σαν Έλληνες, αλλά σαν ξεπουλημένοι δογματικοί; Άλλοι το αποδίδουν και στην Στρατιωτική χούντα των Συνταγματαρχών του 1967 που κατέλυσαν το μοναδικό ελληνικό πολίτευμα στον κόσμο την δημοκρατία για επτά χρόνια;

graphics design by citrine.gr
Powered by ΚτΠ
web development by ΕΓΚΡΙΤΟΣ GROUP