Σικελιανού

/ Τετάρτη, 19 Ιουνίου 2019

Οδός Σικελιανού. (Παρά την οδό Λίμνης. Από το 1988.)
Σικελιανός Άγγελος (1884 Λευκάδα – 1951 Αθήνα): Ποιητής, συγγραφέας, αρχαιολάτρης. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, χωρίς να πάρει πτυχίο. Από το 1902 αρχίζει να δημοσιεύει τα πρώτα του ποιήματα. Το 1903 γράφει το ‘’Νόημα,’’ το 1905 τον ‘’Αλαφροΐσκιωτο’ όταν βρισκόταν στην λιβυκή έρημο και είναι ένας αληθινός ύμνος προς την φύση, ακολουθούν: [οι Ικέτιδες, ο Προμηθεύς Δεσμώτης, ο Χριστός στη Ρώμη και πολλά άλλα.]
Εκείνο που αξίζει να τονίσουμε, είναι ότι παντρεύτηκε το 1907 μια πλούσια Αμερικανίδα, την Εύα Πάλμερ, και αυτό γιατί είχε χρήματα για να εφαρμόσει το φιλόδοξο σχέδιό του, την καθιέρωση των Δελφικών Εορτών για την ανάδειξη της Δελφικής Ιδέας, επιδιώκοντας μέσω της αναβίωσης αρχαιοπρεπών δραστηριοτήτων να καταστήσει τον ιερότερο ελληνικό τόπο, αυτόν των Δελφών, σε κέντρο της Γης όπως λεγόταν, ο Ομφαλός της Γής. Συνάμα, μέσω της διδασκαλίας του Ορφισμού επιθυμούσε να επιφέρει την πνευματική και ηθική ανάταση των ανθρώπων της Οικουμένης. Αυτές του οι ιδέες κυριαρχούν στα έργα του: Προμηθέας ο Δεσμώτης και Ικέτιδες (1927). Παρ’ όλες τις υψηλού επιπέδου ενέργειές του το όλο εγχείρημα δεν βρήκε ανταπόκριση. Βαθύτατα αρχαιολάτρης και ελληνοποτισμένος – με τα αρχαιοελληνικά ιδεώδη – άνθρωπος, ο Άγγελος Σικελιανός πάσχισε για την προβολή της αρχαίας τραγωδίας και των υψηλών ιδεών της ελληνικής ηρωολατρείας, αλλά έπεσε στην καθημερινότητα του κόσμου, που ταλανιζόταν από τους συνεχείς πολέμους και την τρομακτική ανασφάλεια της εποχής του.
Παρ’ ότι μύστης της ελληνικής θρησκείας, φιλοσοφίας και βαθύτατος γνώστης της αρχαιοελληνικής γραμματείας ξεκίνησε ως αισθητικός παραδοσιακός και δημοτικιστής όπως φαίνεται και στον έξοχο ποιητικό λόγο, στο έργου του «Χριστός στη Ρώμη». Ένα έργο, στο οποίο διαψεύδεται η φήμη του ως ενάντιος του Χριστιανισμού, και που αναδεικνύεται η αγάπη του για τον άνθρωπο και τη θυσία, του, στοιχεία που θα φανούν εντονότερα στα έργα του που προέκυψαν με αφορμή την περιπέτεια της Κατοχής. Στην πάνδημη κηδεία του Κωστή Παλαμά (1943), εκφώνησε φλογερό κατά της ξενικής κατοχής ποίημα: ‘’Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπάει η Ελλάς… Ηχείστε σάλπιγγες καμπάνες βροντερές/δονείστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα/ ηχείστε τύμπανα πολέμου / σημαίες ξεδιπλώστε στον αέρα…’’
Ο Σικελιανός υπήρξε στενός φίλος του Νίκου Καζαντζάκη και άλλων σημαντικών Ελλήνων δημιουργών. Είχε σταθερά πρωτοπόρες ιδέες και σε διεθνές συνέδριο με ακλόνητα επιχειρήματα πρότεινε την καθιέρωση της ελληνικής γλώσσας, ως διεθνή οικουμενική γλώσσα.
Το 1946 δια χειρός συναδέλφου του Σπύρου Μελά έφθασε στο σημείο να εναντιωθεί στην προοπτική της βράβευσής του με το Νόμπελ από την Ακαδημία Επιστημών της Στοκχόλμης, επειδή τον ενέτασσαν στον αριστερό πολιτικό χώρο. Στις 19 Ιουνίου 1951 πεθαίνει με την πίκρα, που το νεοελληνικό κρατίδιο δεν ανταποκρίθηκε στην προσπάθειά του να επιστρέψει στις ρίζες του, στους αρχαίους, που ανεξίτηλα επηρέασαν την παγκόσμια σκέψη και πολιτική της δημοκρατίας. Πέρα από την απογοήτευση που είχε, λέγεται ότι πήγε μια ώρα αρχύτερα, διότι από λάθος πήρε απορρυπαντικό αντί για φάρμακο. Συχνά αναλογιζόταν και αναρωτιόταν: «Είναι οι σύγχρονοι Έλληνες απόγονοι των αρχαίων μας προγόνων;» Και αποκρινόταν πως η Αρχαία Ελλάδα ήταν ανεπανάληπτα όμορφη, μα οι Νεοέλληνες της έριξαν βιτριόλι και την καταρράκωσαν, λες και ήρθαν ως κατακτητές και όχι ως συνεχιστές ενός λαμπρού παρελθόντος. Ως παράδειγμα ανέφερε και τους Φιλέλληνες που έρχονταν να βοηθήσουν τους σκλαβωμένους Έλληνες το 1821 και περίμεναν να βρουν μια Ελλάδα και κάτι Έλληνες, όπως τους είχαν γνωρίσει μέσα από την αρχαία ελληνική γραμματεία, αλλά συναντούσαν Ανατολίτες, οι οποίοι φαινόταν να μην έχουνε καμία σχέση με τον τόπο που εκείνοι θαύμαζαν και ολόψυχα λάτρευαν διότι αυτή ήταν η φτωχή πραγματικότητα. Για τον νομπελίστα ποιητή Σεφέρη έλεγε πως ήταν ο αρχιτέκτονας της ελληνικής λαλιάς.
Ο Σικελιανός θεωρείται ιδιαίτερα τρυφερός και ερωτικός άνθρωπος και συγγραφέας, πράγμα που δηλώνεται περίτρανα στα ερωτικά του γράμματα, τα οποία είχαν ως αποδέκτη τη δεύτερη γυναίκα του Άννα. και καλύπτουν τις σελίδες του βιβλίου της: Αναμνήσεις με τον Άγγελο.
Βέβαια, ως αρχαιολάτρης που ήταν, δεν μπορούσε παρά να πει πως: το χριστιανικό δόγμα δεν μπόρεσε να του δώσει μια απάντηση για την έλευση και την προοπτική του ανθρώπου και για τούτο αναζήτησε το δικό του Θεό, τον οποίο όμως δεν έχει ακόμη γνωρίσει και εναγωνίως τον έψαχνε όπως ο φίλος του και συνάδελφος Ν. Καζαντζάκης. Αυτές του οι ιδέες έγιναν αντικείμενο πολύμορφων επιθέσεων από φανατικούς και οργανωμένους χριστιανούς, καθώς επίσης καυτηρίαζαν τα έργα του όπως ο ‘’Χριστός στην Ρώμη’’ για δήθεν δογματική πίστη. Το ανθρώπινο βίωμα πλημμυρίζει με ευδαιμονία όταν γίνεται εκφραστής της φύσης, που στηρίζεται στον αρχαίο μύθο και στην Ελλ. παράδοση. Επίσης έγραφε η Δελφική Ιδέα είναι η ανθρώπινη μήτρα της κοσμογονίας, η παγκόσμιος συναδελφική και πνευματική Αμφικτιονία.
Στο ποίημά του ‘’Ιερά Οδός’’ [1935] βλέπουμε την παρηγοριά του ανθρώπου να βρει τον δρόμο ελεύθερο, – όπως η κακοποιημένη απ’ τον γύφτο αρκούδα, η μάνα Δήμητρα, η μάνα Παναγιά-, γιά τα παιδιά του.
Απ’ το 1933 έζησε στην Σαλαμίνα μέχρι το τέλος της ζωής του όπου ο χώρος που έζησε – μαζί με πατρικό της Λευκάδας – φέρουν προσωπικά του αντικείμενα.

graphics design by citrine.gr
Powered by ΚτΠ
web development by ΕΓΚΡΙΤΟΣ GROUP