Οδός Θερμοπυλών.
Θερμοπύλες: Στενός διάδρομος γης στην περιοχή του Μαλιακού κόλπου. Την ονομασία του την οφείλει αφ’ ενός στις θερμές πηγές που υπάρχουν στο χώρο, και πύλες, ως στρατηγική θέση, στενό πέρασμα. Αυτή η μοναδική διέλευση, αποτέλεσε εκμετάλλευση στον Ελλαδικό χώρο, για τους επιβραβεύοντας την Ελλάδα.
Αναμφίβολα, κορυφαία ιστορική στιγμή του τόπου θεωρείται η περιώνυμη μάχη των Θερμοπυλών, μία από τις μεγάλες μάχες διαχρονικά και παγκόσμια, που συνέβη στα -480. Τότε, οι τριακόσιοι του Λεωνίδα και οι επτακόσιοι Θεοποιείς, έκραξαν το γιγαντιαίο Μολών Λαβέ. σε μια (αιωνίου θαυμασμού) προσπάθεια να οπισθοδρομήσουν τη βαρβαρότητα των στιφών της Ανατολής [Περσίας], έχοντας ως κύριο όπλο τους την δύναμη της ευψυχίας τους. Δυστυχώς, όμως, δια της Ανοπαίας ατραπού, ο Εφιάλτης του γειτνιάζοντος της επικής μάχης όρους οδήγησε τους εισβολείς – Μήδους – Πέρσες στα νώτα των ημιθέων, αυτή ήταν η αιωνίως κολάσιμη προδοτική κίνηση του Εφιάλτη. Έτσι, οι ανελεύθερες ορδές του Ξέρξη (μετά από γιγαντιαία αντίσταση των λίγων προς τους μυριάδες) εξόντωσαν τους υπερασπιστές του Στενού και της πανανθρώπινης Ελευθερίας λαμπροφόρους Σπαρτιάτες πολεμιστές, τιμώντας τον όρκο της Σπαρτιάτισσας μάνας ‘’H τάν η Επί τάς’ ή νικητής ή νεκρός πάνω στην ασπίδα. Εδώ έχουμε τους φυλάσσοντας τα ιδανικά της πατρίδας με την αυτοθυσίας τους και σήμερα προέκυψε να λέμε οι φυλάσσοντες Θερμοπύλες, Ο Εφιάλτης που κρύβει μέσα του την προδοσία. Και οι άλλοι οι Μήδοι που εκπροσωπούν την ανθρώπινη βαρβαρότητα. Όμως τόσο η ναυμαχία στο Αρτεμίσιο εναντίων του στόλου των Περσών το ίδιο έτος, όσο και η μάχη των Θερμοπυλών, έδωσαν την ευκαιρία στον Αθηναίο Περικλή να οργανώσει την ναυμαχία Σαλαμίνας. Η μάχη στις Θερμοπύλες κράτησε τρεις μέρες.
Το στενό τότε είχε μικρό -150μ- φάρδος, σήμερα με τις προσχώσεις του Σπερχειού ξεπερνάει τα 1500μ. Όσο για τις αναθυμιάσεις των θερμών ιαματικών νερών λέει ο μύθος πως είναι από τις πληγές του Ηρακλή – που είχαν δημιουργηθεί από τον δηλητηριασμένο χιτώνα της απατηθείσας γυναίκας του Δηιάνειρας – ο οποίος έπεσε στα ζεστά νερά για να τις γιάνει, εκεί παραδίπλα στον Γοργοπόταμο.
Εκεί, οι Συνέλληνες, τιμώντας την υπέρκοσμη θυσία τους, έστησαν περικαλλές μνημείο και εντοίχισαν το περίφημο επίγραμμα του Σιμωνίδη του Κείου: «Ω, ΞΕΙΝ, ΑΓΓΕΛΛΕΙΝ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΟΙΣ ΟΤΙ ΤΗΔΕ ΚΕΙΜΕΘΑ ΤΟΙΣ ΚΕΙΝΩΝ ΡΗΜΑΣΙ ΠΕΙΘΟΜΕΝΟΙ». Υπενθυμίζοντας στους μεταγενέστερους το χρέος που έχουμε προς την πατρίδα, στην κυριολεξία: ‘’ Ξένε πες στους Λακεδαίμονες ότι εδώ κείμεθα υπακούοντας στις προσταγές τους. Αιώνες μετά, στον ίδιο τόπο, οι Νεοέλληνες έστησαν τον ανδριάντα του Λεωνίδα, μνημείο τιμής για τους θυσιασθέντες Σπαρτιάτες και Θεσπιείς συμπολεμιστές τους. Αυτό που έκαναν οι τριακόσιοι του Λεωνίδα και η παρέα του, και που έγιναν παγκόσμιο σύμβολο, είναι υποχρέωση όλων μας να πράξουμε κάποια μέρα στην ζωή μας και ας μην είναι πόλεμος, ας είναι οποιαδήποτε μάχη για το καλό της πατρίδας. Ο Δημόφιλος ο διοικητής των Θεσπιέων – Θηβαίων στην προτροπή του Λεωνίδα να αποσυρθούν από την μάχη, εκείνος -ο Δημόφιλος- του απαντάει Λεωνίδα δεν θα σε αφήσω να μας κλέψεις εσύ την δόξα. Εκεί αποδείχτηκε πως ο Ξέρξης είχε μαζί του πολλούς άνδρες και όχι στρατιώτες. Για τους Σπαρτιάτες δεν είχε σημασία ο αριθμός των πολεμιστών που φύλαγε το στενό, αλλά η ποιότητά τους.
Πλην της ενδόξου αρχαιότητας και σε μεταγενέστερες ιστορικές περιόδους στο ίδιο σημείο οι Έλληνες όρθωσαν εκ νέου το ανάστημά τους και προς άλλους επιδρομείς: το -279 εναντίον των Γαλατών, το 1821 κατά των Τούρκων και το 1941 κατά των Γερμανών νεοβαρβάρων.