Οδός Βάρναλη. (Από το 1988)

Βάρναλης Κώστας (1884 Βάρνα Βουλγαρίας – 1974 Αθήνα): Ο Βάρναλης πήρε το όνομα του επιθέτου του, απ’ την πόλη της καταγωγής του, τη Βάρνα. Ποιητής, λογοτέχνης, μεταφραστής, δημοδιδάσκαλος απ’ τους επιφανέστερους στην Ευρώπη. Σπούδασε στην Αθήνα φιλολογία έλαβε θέση στο Γλωσσικό με το μέρος των δημοτικιστών. Το γλωσσικό ζήτημα ταλαιπωρούσε τον ελληνισμό από έλευση του χριστιανισμού μια διαμάχη αρχαιολατρών και χριστιανών, αρχαία οι πρώτοι, δημοτική οι δε. Το 1917 ξεσηκώθηκε και αυτός, όπως και πολλά άλλα ανήσυχα πνεύματα, υπέρ της Οκτωβριανής Επανάστασης. Με τα έργα του, ως ανήσυχο και φιλοπρόοδο πνεύμα που ήταν, ξεσήκωνε τους φτωχούς για μια νέα ζωή, και λόγω αυτών των θέσεών του (και των ‘‘κοινωνικών του φρονημάτων’’) δεν μπορούσε να εργασθεί στο δημόσιο. Διαρκώς διακήρυττε πως η καταπίεση φέρνει την αδικία και η αδικία την οργή. Έργα του: «Φως που καίει» (1922), «Ποιητικά» (1956), «Ελεύθερος κόσμος» (1965), «Οργή λαού» που αναφέρεται στην καταπίεση της Χούντας 1967-1974.
Ο ίδιος ήταν φανατικός λάτρης της αρχαίας κλασσικής μας παιδείας, του αρχαίου κάλλους, της Διονυσιακής μέθης, της Επικουρικής Βιοσοφίας, της Αθυροστομίας του Αριστοφάνη, όμως οι κομμουνιστικές του προθέσεις τον επέβαλλαν δημοτικιστή. Είχε δεθεί και με την Παρνασσιακή – Γαλλική, Μαρξιστική σκέψη. Βραβεύτηκε το 1959 με το βραβείο Λένιν.
Ποίηση, μελέτη, κριτική, χρονογράφημα, βοήθησαν στην προέκταση της σκέψης του, με σπάνια διαλεκτική να παρουσιάζει τα φαινόμενα όπως είναι, και όχι όπως φαίνονται.
Η φυσιογνωμία του Βάρναλη αποτελεί σταθμό στα ελληνικά γράμματα. Πέθανε στην Αθήνα το 1974 σε ηλικία 90 χρόνων, χαρούμενος που είδε την Ελλάδα χωρίς τη Χούντα στο κεφάλι του, έστω και την τελευταία του ώρα. Δυο δικά του δίστιχα:
Γέρασα κι δεν ωφελούσα/κι αχαΐρευτος κυλούσα
Με πετάξανε μακριά/να με φάνε τα θεριά. Και…
Φταίει το ριζικό μας /φταίει ο θεός που μας μισεί
Φταίει το κεφάλι μας το κλούβιο/ποιος φταίει ποιος φταίει;