Για να έχει μια συνέχεια η πατρίδα στην ονοματοδοσία – οδωνυμία, ονοματοθεσία των δρόμων θα πρέπει τα δημοτικά συμβούλια των πόλεων να δρομολογούν και ονοματοθετούν νέους δρόμους με ονόματα πρωτίστως εθνικής, και δευτερευόντως τοπικής σημασίας μνήμης. Η κάθε πινακίδα είναι ένας τίτλος ενός συντόμου μαθήματος ιστορίας. Με την ανάγνωση της ιστορίας, μας δίνεται η ευκαιρία να συνομιλήσουμε με το παρελθόν, για να δούμε την πραγματική μας ταυτότητα, θα πρέπει να διαβάσουμε απ’ την καλή και απ’ την ανάποδη την ιστορία μας, δηλαδή να μη σταθούμε σε ένα ανάγνωσμα αλλά να το ψάξουμε. Όταν ζωντανεύουν η Ιστορία και οι μνήμες, αυτά είναι που καθορίζουν το είναι μας.Δυο παραδείγματα για να εννοήσουμε την έννοια του δρόμου. Βλέπουμε στην εξοχή καταγής μια φωλιά από μυρμήγκια μαύρα και επειδή δεν κοιμούνται, ολημερίς βρίσκονται σε ενέργεια. Παρατηρούμε πέριξ της φωλιάς γραμμές άσπρες χωρίς χόρτα που σε μια απ’ αυτές κυκλοφορούν μυρμήγκια είτε φορτωμένα όσα επιστρέφουν στην φωλιά τους, είτε στην αντίθετη φορά να τρέχουν να φορτωθούν τροφή, Αυτό το πήγαινε – έλα για τροφή – προμήθειες προσδιορίζει τον δρόμο των μυρμηγκιών.

Άλλο παράδειγμα είναι ετούτο. Στο χωριό κάθε τόσο αλλάζαμε το μαντρί των γιδοπροβάτων. Εκεί γύρω από το μαντρί μετά από λίγο καιρό είχαν δημιουργηθεί πολλά δρομάκια, διότι περνούσαν τόσο το πρωί που έφευγαν για την ημερήσια τροφή τους, όσο το βράδυ που επέστρεφαν, και επειδή ήσαν πολλά και είχαν και τέσσερα πόδια και το βάρος τους ήταν αρκετό για να χαράξουν δρόμο τον δρόμο τους τα γιδοπρόβατα.

Με τον ίδιο τρόπο και ο άνθρωπος χάραξε τους δρόμους του.

Απ’ τα λεξικά μας βλέπουμε και μπορούμε να συμπεράνουμε Δρόμος είναι μια λουρίδα γης που ενώνει δυο σημεία και που κατάλληλα διαμορφωμένη με ανθρώπινη επέμβαση ούτως ώστε να εξυπηρετεί την άνετη διέλευση ζώων, ανθρώπων, οχημάτων για την μεταφορά αγαθών και υπηρεσιών, ιδεών. Δρόμος είναι το διανυόμενο διάστημα, βάδισμα σε χρόνο αντίστοιχο της απόστασης, μια οριοθετημένη διαδρομή που αποτελεί κοινόχρηστο αστικό χώρο – διαδρομή και ενώνει διαφορετικούς τόπους επικοινωνίας κυριολεκτικά ή μεταφορικά.

Διάβαση, είναι μια λωρίδα γης που εξυπηρετεί τις πρώτες ανάγκες για δρόμο, περπάτημα, δρασκελιά, βάδισμα, τρεχάλα, τρέξιμο, όπως το μονοπάτι. Στο δρόμο ταχύτητας ή σ’ ένα γρήγορο βάδισμα το σώμα βρίσκεται στον αέρα -ενίοτε- και κανένα πόδι να μη εφάπτεται στο έδαφος, αλλά όταν πατάει, πατάει με φόρα που στιγματίζει έντονα την πατημασιά στο έδαφος.

Οι καθοδηγούμενες απ’ τα ένστικτά μας διαδρομές μπορούν να δημιουργήσουν ίχνη δρόμου, κυρίως από εκείνο της αυτοσυντήρησης, το οποίο είναι το ισχυρότερο, λόγω της αρχικής ανάγκης για τροφή. Αυτό γίνεται πιο φανερό από τα χαραγμένα ή νοητά πήγαινε – έλα τα τόσο μικρά στο δέμας και σε θαυμαστό μυαλό έμβιων ζώων – οργανισμών όπως των μυρμηγκιών, των μελισσών, των αποδημητικών – μεταναστευτικών πτηνών τα οποία ακολουθούν επιτακτικά τους δικούς τους αεροδιαδρόμους, ψαριών όπως χέλι που διασχίζει λίμνες ποτάμια θάλασσες, ο σολομός, o δρόμος των χελωνών καρέτα – καρέτα, τα οποία δικό τους δρόμο επιστροφής και καθοδηγούνται είτε από το μαγνητικό πεδίο της γης -που είναι γεμάτη μέταλλα- είτε από τη θέση του ήλιου της σελήνης στον ορίζοντα, είτε από τα ορατά χνάρια, είτε από τις απλωμένες στο χώρο σωματικές ζωικές οσμές, είτε από άλλους καθοριστικούς οδηγούς πορείας των ζώντων οργανισμών να ταξιδεύουν από πόλο σε πόλο, έως 9.500 χλμ. χωρίς σταματημό χωρίς τροφή, όπως είναι τα γλαρόνια. Αλλά και ο άνθρωπος βασισμένος πάνω στα δικά του ένστικτα – προβλήματα δημιούργησε δρόμους, για την τροφή, για το χωράφι, για τη βρύση, για τη μεταφορά βασικών προμηθειών, για υπηρεσίες, για επικοινωνία. Κοινή διαπίστωση είναι πως όπου υπάρχουν άνθρωποι και άλλα έμβια όντα, υπάρχουν οι όποιοι δρόμοι. Εκείνο που μου κάνει φοβερή εντύπωση είναι, ποιος είναι που κατευθύνει εκείνα τα μικρά χελωνάκια που μόλις βγουν από το κέλυφος να πάρουν τον σωστό δρόμο προς την κατεύθυνση της επιβίωσης τη θάλασσα;

Δρόμος στην αρχαία Ελλάδα ήταν το στάδιο 192 μέτρα, ο δίαυλος, ήταν αγώνισμα που είχε 12 στάδια δρόμου. Ο δρόμος στους αρχαίους έλληνες είχε και την έννοια της ευγενούς άμιλλας, όπως λέμε, την καλή σταδιοδρομία.

Αρχαία Δίολκος : Δίολκος είναι ο τρόπος με τον οποίο πέρασαν τον στόλο τους οι Σπαρτιάτες το – 428 εκ της Κορίνθου προς την εν Αθήναις θάλασσα, πάνω σε σερνόμενες πλατφόρμες από δούλους σε πλακόστρωτο διάδρομο 6.000 μ. φάρδους 4 – 6 μ. με δύο [αυλάκια – λούκια] ολκούς,- εξ’ ου και Δίολκος – ντυμένος με ξύλα. Το –600 ο Περίανδρος τύραννος έστρωσε την αρχαία Δίολκο, δηλαδή ένα χερσαίο διάδρομο στον Ισθμό της Κορίνθου. Όπου στα ίχνη του διανοίχτηκε ένας άλλος θαλάσσιος δρόμος αυτός της σημερινής διώρυγας της Κορίνθου [1880 – 1893]. Απ’ εδώ προέκυψε και το αιδοίο σέρνει καράβι, καθ’ ότι οι επιτήδειοι είχαν γυναίκες που ‘’απασχολούσαν’’ τους ναύτες, επιπλέον απ’ όσο χρειαζόταν για να αποκτούν δυνάμεις και να σύρουν το καράβι στην ξέρα. Απ’ το 1952 που ανευρέθηκε, η Δίολκος παραμένει εγκαταλελειμμένη όπως και ο αρχαιότερος τροχιόδρομος – σιδηρόδρομος του Ισθμού της Κορίνθου.

Ερμές, οδοδείκτες που όριζαν οι αρχαίοι στην μυθολογία τους με σύμβολο παραγωγής τον ανδρικό φαλό για να χωρίζουν τα κτήματά τους.

Η σημαντικότητα των δρόμων στην ανθρώπινη ζωή φαίνεται και από τις πολλές σχετικές λέξεις ή φράσεις, που έχει δημιουργήσει και εκφράζει ο άνθρωπος από την ώρα που ορθοπόδησε, όπως παρακάτω με όλα τα παράγωγα, και υπονοούμενα όπως;

Δρόμος: δρομίσκος, δρομάκος, χωματόδρομος, χωμάτινος, μονόδρομος, πεζόδρομος πλακόστρωτος καλντερίμι, σοκάκι, σταυροδρόμι, λιθόστρωτος αμφίδρομος, αδιέξοδος, ισόπεδος και ανισόπεδος διάβαση, κεντρικός, παράδρομος, παραλιακός- παράκτιος,. περιφερειακός, παρακαμπτήριος, μονόδρομος, εμπορικός, πολυσύχναστος δρόμος με ή χωρίς κίνηση, δρόμος φαρδύς, ο δρόμος είναι δύσκολος, δύσβατος, πεπατημένος, επικίνδυνος, παλιόδρομος, ατέλειωτος, ερημικός, πολυσύχναστος, δρόμος γυαλί – παγωμένος, δρόμος για ταχύτητες, οπισθοδρομικός, ποδαρόδρομος ποδηλατοδρόμος, λαμπαδηδρόμος, ο ημερόδρομος και οπλιτόδρομος Φειδιππίδης, που έφερε το νενικήκαμε στην Αθήνα, δρόμοι – αγώνες αντοχής, ημιαντοχής, δρόμος μετ’ εμποδίων, ταχύτητας, τροχάδην, βάδην, ασφάλτινος, δρόμος με σαμαράκια, με λακκούβες, δύσβατος καρόδρομος, παλιόδρομος, χιονισμένος δρόμος, λασπόδρομος, κακοτράχαλος, κατσικόδρομος, αδιάβατος, βατός, ασφαλής, καθαρός, ο πιο σύντομος, άδειος, έρημος δρόμος, πολύβουος, καυτή άσφαλτος του δρόμου, ανοικτός, κλειστός, ατέλειωτος, φαρδύς, στενός με στροφές, φιδίσιος, ολισθηρός, κάθοδος, κατηφορικός κατήφορος κατηφόρα, άνοδος, ανηφορικός ανήφορος ανηφόρα, οδικώς, οδικό δίκτυο, αστικός δρόμος, αυτοκινητόδρομος αυτοκινητοδρόμιο, υδατοδρόμιο, παγοδρόμιο, κοσμοδρόμιο, χιονοδρόμιο, ιπποδρόμιο, ελικοδρόμιο, κυνοδρόμιο, αμαξιτός, περίδρομος, πρόδρομος, εθνικός δρόμος, στρατιωτικός δρόμος, αρματόδρομος, αγροτικός, δημόσιος, δημοσιά, διαδρομή, λεωφορειόδρομος, δασικός, κοινοτικός νομαρχιακός, ιδιωτικός, σιδηρόδρομος, εναέριος, – βραδυπορία αργοπορία, δρόμος FM, δρόμος με και χωρίς φώτα, δρόμος με φανάρια, υπόγειος, υποθαλάσσιος, θαλάσσιος, παράκτιος παραθαλάσσιος, ποταμίσιος, χερσαίος, δρόμος, πεζογέφυρα, υδάτινος, δρόμος, αρματοδρομία, υδατοδρομία, αυτοκινητοδρομία, με σκαλιά / σκαλοπάτια/ κλιμακοστάσιο, στράτα, στρατί, μεσοστρατίς παρόδια παράπλευρα της οδού διόδια, ιππόδρομος ιπποδρομίες, αρματοδρομίες με τέθριππο 4 άλογα 2 άλογα που έπαιρναν μέρος στα αγωνίσματα των Ολυμπιάδων, το άλογο έζει περίπλοκα βαδίσματα,όπως το βάδειν, το τρέξικο, τον τριποδισμό, τον καλπασμό,τρόικα μια ιππήλατη άμαξα – έλκηθρο στην Ρωσία τον 17ο αιώνα, δίαυλος, αγώνας δρόμου δύο σταδίων ‘’192’’ μέτρα το στάδιο, ανώμαλος δρόμος, δρόμος ταχύτητας 100 200 400 600 μέτρων. Δρόμος αντοχής 5,000 κτλ. Είσοδος, έξοδος, οδός Αττικής, Ολυμπία, Ιόνια οδός, οδός Αιγαίου, Κεντρική – Ε 65, Εγνατία οδός, και Ιερά Οδός όπου οι μύστες των Ελευσίνιων Μυστηρίων διέσχιζαν με σκοπό την αφύπνιση της συνείδησης μέσα απ’ τις τελετές., ταξίδι στον χρόνο,

Σε φράσεις : Ο δρόμος της Αρετής και της Κακίας, αυτό το μυθολογικό μεγαλούργημα προκύπτει πως και οι δυο δρόμοι είναι δύσκολοι, μα ο καλύτερος είναι της Αρετής, εγώ ειμί η οδός της ζωής και της αλήθειας έλεγε ο Χριστός, μπήκε στον δρόμο του θεού, στον ίσιο δρόμο, δρόμος – μονοπάτι δεν υπάρχει τον χαράζεις μόνος σου βήμα – βήμα δρασκελιά περπατησιά, προσωπικός δρόμος, πορεία – διαδρομή χαράσσουν ο άνθρωπος, η ιδέα, ιστορίες του δρόμου, κείται στην άκρη του δρόμου, η ζωή πήρε – βγήκε τους δρόμους, εάν σε βγάλει ο δρόμος, δρόμος μετ’ εμποδίων, ποιος καλός δρόμος σ’ έφερε, καλό δρόμο – ταξίδι ν’άχεις, νάναι ανοιχτός ο δρόμος λένε οι τούρκοι για καλό ταξίδι, να προσέχεις στον δρόμο, τούς έβγαλε στο δρόμο, τους άφησε στους πέντε δρόμους, σε καλό δρόμο βρίσκεσαι, προσοχή στο δρόμο, μιας ώρας δρόμο, διασχίζουμε κάθετα και όχι διαγώνια τον δρόμο, στην συμβολή των δρόμων, ο αρχηγός ανοίγει τον δρόμο, δρόμο παίρνω, δρόμο αφήνω, δρόμος χωρίς σύνορα, μια ανάσα δρόμος, μια ώρα δρόμος, έχεις πολύ δρόμο ακόμα να διανύσεις, ο δρόμος της ζωής δεν είναι στρωμένος με δάφνες, όπως και ο δρόμος για τον παράδεισο, πέθαιναν στους δρόμους στην κατοχή, από την πείνα, ‘’ο Δρόμος με τις Λεύκες’’ ένα τσιγάρο δρόμος, ο δρόμος φέρνει τον πολιτισμό, αυγαταίνει την οικονομία, ο δρόμος ενώνει και χωρίζει ανθρώπους χωριά πόλεις, η γλώσσα είτε με τον προφορικό ή με τον γραπτό λόγο δημιουργεί την επικοινωνία η οποία με την σειρά ανοίγει τους δρόμους συνεννόησης, ο δρόμος του μεταξιού, ο δρόμος έχει την δική του ιστορία, μ’ έφαγαν οι δρόμοι, μ’ ένα τραγούδι του δρόμου σε περιμένω να’ρθείς, η επικοινωνία χαράζει δρόμο, δρόμος συγκοινωνία επικοινωνία, η ζωή είναι αγώνας δρόμου, το χιούμορ ο πιο σύντομος δρόμος μεταξύ των ανθρώπων, πλημμύρησαν οι δρόμοι από κόσμο, η μόνη διέξοδος στο αδιέξοδο, δρόμος διαφυγής, ταχυδρομώ, δρομολογώ, δρομολόγιο, δρομολόγηση, δρόμος κλειστός από τα τρακτέρ, όλα είναι δρόμος, η ανάβαση της Ριτσώνας με τις πολλές στροφές – κορδέλες σε ζαλίζουν, οδοιπορικό, υπόγειες διαδρομές, στο διάβα των αιώνων, δρόμοι που σκεπάζουν ποταμούς, τους Ιλισός, Κηφισός, σένα στενό δρομάκι της Αβάντων βρίσκεται. έχασα τον δρόμο, ξέφυγε από τον δρόμο, οι δρόμοι μας χωρίζουν, Άδειαζαν οι δρόμοι την δεκαετία του ΄70 όταν έπαιζε στην τηλεόραση η σειρά ο Άγνωστος πόλεμος, ή εάν είχε ντέρμπι στο ποδόσφαιρο, ο ίδιος δρόμος φαίνεται μικρότερος στην επιστροφή, ο δρόμος είναι μακρύς, ο δρόμος είναι σκοτεινός ώσπου να σανταμώσω… οι τούρκοι το ’55 απαγόρευαν τους έλληνες στην Πόλη να μιλούν στον δρόμο την γλώσσα τους, ένας δρόμος μας χωρίζει, νομαρχιακός δρόμος Τρικάλων – Καλαμπάκας είναι μια ευθεία 21 χμ. στο καλό και η Παναγιά μαζί σου, ευχαριστώ πολύ αλλά τον γνωρίζω τον δρόμο, πήρε τον δρόμο της ξενιτιάς, δεν υπάρχει δρόμος, τον βρίσκεις προχωρώντας, τα παιδιά είναι όλη μέρα στους δρόμους στα φροντιστήρια, Το ταξίδι κάνει τον κόσμο μικρότερο. Η ανάμνηση κόβει τον δρόμο του χθες με το σήμερα. Ο ηγέτης χαράσσει δρόμους, Στη Νορμανδία της Γαλλίας δρόμος της πόλης έχει φώτα από φωτοβολτιακά, ανάβουν με ανιχνευτήρες. η αυτογνωσία είναι ο δρόμος προς την ευτυχία, υπομονή στους δρόμους σε όσους οδηγούν. όταν τελειώσει ο λεωφόρος της ζωής, που μας οδηγεί η συνέχεια; Στην Χαλκίδα οι πολυσύχναστοι δρόμοι είναι για μεν τον χειμώνα η οδός Αβάντων –πεζόδρομος πλέον- και η παραλιακή Βουδούρη – επίσης πεζόδρομος – για το καλοκαίρι ,ο αεροπορικός δρόμος με φοβίζει. Οι δρόμοι της ζωής, μας ακολουθούν. Της ψυχής τα πέρατα δεν μπορείς να τα βρεις σε οποιαδήποτε οδό και αν πορευτείς. Αν σου φέρει ο δρόμος πέρασε να τα πούμε. στο σταυροδρόμι διάλεξε τον λιγότερο πεπατημένο αταξίδευτο δρόμο, πήρε τον δρόμο της ξενιτιάς, περάσαμε απ’ τους ίδιους δρόμους, αλλά δεν είδαμε τα ίδια πράγματα, τα σκουπίδια βουνά στους δρόμους, αλεξανδρινός πρόσφυγας που επέστρεφε στους δρόμους της Αλεξάνδρειας που μεγάλωσε, ανοίξτε δρόμο για να περάσω. Ο άνθρωπος του δρόμου είναι ο πιο έξυπνος, δρόμος που κλείνει ένας άλλος ανοίγει. ανάθεμα που βρέθηκες στον δρόμο μου, μ΄ένα τραγούδι του δρόμου σε περιμένω ναρθείς, , ξεπρόβαλες μεσ’ το στρατί το χέρι να σου δώσω,’’

Μέση, οδός της Κωνσταντινούπολης που διέσχιζε από τα ανατολικά στα δυτικά, φιλοξενώντας πάνω από 500 ιερόδουλες, υπάρχει και άλλη μέση οδός με τους δημοτικιστές και τους καθαρευουσιάνους υποχωρώντας στην μέση οδό ομιλίας της ελληνικής. γλώσσας το 1903. ξεμείναμε στη μέση του δρόμου, δρόμο σκοτεινό θα διαβείς λέμε και αυτό είναι από την Πολιτεία του Πλάτωνα, ‘’δύσβατος αδιερεύνητος και απόσκιος είναι ο δρόμος της ζωής’’ και να μη υπάρχει μονοπάτι δρόμος στην ζωή θα πρέπει να τον ανοίξουμε, που θα μας βγάλει αυτός ο δρόμος, ο αθηναίος ημεροδρόμος ανάβει με την φλόγα τον βωμό…πήραν τον δρόμο τους, άμωμοι εν οδώ,

Μαραθώνιος του πολιτισμού και του αθλητισμού, ο καθένας μας έχει τον δρόμο που τον οδηγεί στον προσωπικό θεό του, ο δρόμος του είναι με και χωρίς επιστροφή, δρόμος δίχως γυρισμό, ανοίξτε τον δρόμο να περάσω, πήρε τον δρόμο της επιστροφής, ο δρόμος για την Ιθάκη ναύχεσαι νάναι μακρύς [Καβάφης] ή καλύτερα στον πηγαιμό για την Ιθάκη ναύχεσαι νάναι μακρύς ο δρόμος, ο σκοπός είναι το ταξίδι και όχι ο προορισμός, από τις σκέψεις του Κ. Καβάφη, γιιά την Οδύσσεια του Οδυσσέα. Έλεγε λοιπόν πως δοκιμάστηκες πολυταξιδεμένε με περιπέτειες γεμάτες με γνώσεις και εμπειρίες, έζησες σε λιμάνια πρωτοειδόμενα, με πραμάτειες να αποκτήσεις. Η Ιθάκη σου έδωσε ωραίο ταξίδι που χωρίς αυτό δεν θάγναινες στον δρόμο. Η Ιθάκη δεν σε γέλασε έτσι σοφός που έγινες με τόσο πνεύμα. οι μοίρες γράφουν τον δρόμο της ζωής, οι επιτήδειες τσιγγάνες το βλέπουν στο ‘’ασημωμένο’’ χέρι, το διάβα της ζωής, ο δρόμος από το μαιευτήριο στο κοιμητήριο είναι ο δρόμος της ζωής, ο μακρύτερος δρόμος είναι αυτός που συνδέει το μυαλό με την καρδιά, δηλαδή είναι δύσκολο να γνωρίζεις τι νοιώθεις, και δυσκολότερο να νιώθεις αυτό που ξέρεις, δρόμο χαράσσουν η φιλία η αγάπη ο έρωτας, για άλλους, ο δρόμος είναι μονοπάτι, και για άλλους λεωφόρος, τον δρόμο χαράσσει ο μηχανικός που ακολουθεί τον γάιδαρο, ν’ αφήσουμε τους καναπέδες και να κατέβουμε στους δρόμους. με ένα τραγούδι του δρόμου σε περιμένω ναρθείς.. οι δρόμοι στην Κατοχή του ’41 ήταν γεμάτοι από νεκρούς από την ασιτία, άπονη ζωή μας πέταξες στου δρόμου την άκρη.. ο δρόμος της ζωής είναι το κενό, το μεσοδιάστημα, το φως της ζωής, από το χάος κι η επιστροφή στο χάος [Καζαντζάκης] επίσης έγραψε ο ίδιος πως ο πιο δύσκολος δρόμος είναι εκείνος που οδηγεί στον ουρανό, επίσης έγραψε πως ο πιο δύσκολος είναι ο ανηφορικός, εγώ λέω πως ο κατηφορικός είναι πιο δύσκολος, διότι δεν μπορείς η δεν γνωρίζεις πότε και που να σταματήσεις, και οι δύο – ανήφορος και κατήφορος – έχουν την χάρη τους, εγώ πάντως προτιμώ τον ανηφορικό διότι αισθάνομαι πιο ασφαλής, στο σταυροδρόμι η επιλογή είναι δύσκολη, μάλιστα όταν μπροστά σου έχεις μια επιλογή από τέσσερα μονοπάτια, το ένα σε βγάζει στην παραλία, το άλλο στο βουνό, το τρίτο στο χωριό, και το τελευταίο στην πόλη., άντε να διαλέξεις τον δρόμο που θέλεις να ζήσεις τα υπόλοιπά χρόνια που σε απομένουν. ο δρόμος της ζωής από το πουθενά στο πουθενά, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην Ρώμη, στο τέρμα του δρόμου, κόψε δρόμο, ο δρόμος σε οδηγεί ανάλογα με την επιλογή σου εκεί που θέλεις να πας, υπάρχει κι ο τρίτος δρόμος, δια της πλαγίας και της τεθλασμένης οδού, το τρίστρατο, η πεπατημένη οδός, υπόγειος δρόμος, λοξοδρόμησε από το μονοπάτι της ζωής είναι η παραίνεση της ποιήτριας Πολυδούρη, Σχιστή οδός [ έξω από την αρχαία Θήβα ] αρχαίος δρόμος ξεχωρίζει με τις ροδιές των αρμάτων – αμαξών, όπως βλέπουμε πηγαίνοντας στον Φιλοπάππου, Οιδί – πους =πρησμένα πόδια, τρεχάτε ποδαράκια μου, έχουμε πολύ δρόμο ακόμα; Οι ελληνικοί δρόμοι δεν είναι ασφαλείς, άνθρωπος του πεζοδρομίου δεν μπορεί να γίνει άνθρωπος του δρόμου, όλοι οι δρόμοι πρώτο υπήρξαν χωμάτινοι – χωματόδρομοι, Από τον χωματόδρομο που πας θα σε φάει ο κουρνιαχτός, θα το πάρει – θα το κόψει ο δρόμος το κτήμα όταν μπει στο σχέδιο, το πέταλο στον τοίχο σημαίνει δρόμο – καλπασμό, οι δρόμοι φωτίζονται τα βράδια με ελαιόλαδο που στην κατοχή το κλέβανε, όταν πρώτο φωτίστηκε το χωριό δεν πολύ μας άρεσε διότι πρώτον εμείς είχαμε συνηθίσει στο σκοτάδι, και δεύτερον λυπόμασταν που καίγανε όλη νύχτα τα φώτα, ‘’κι αγκαλιά να βαδίζουμε στους μεγάλους τους δρόμους’’, η ελευθερία οδηγεί τον λαό, πίνακας του Ντελακρουά να φαίνεται μια όμορφη ημίγυμνη γυναίκα σε πεδίο μάχης, Οι δρόμοι είναι εκεί έξω με ή χωρίς ανθρώπους και οχήματα, στα καιρικά φαινόμενα, στα καυσαέρια, στην μόλυνση, στους θορύβους, Αν ξαναγύριζες πίσω ποιο δρόμο θάπαιρνες για να βρεις την ευτυχία, εκείνη της συνείδησής σου, ή της θρησκευτικής σου εμπειρίας; Δεν υπάρχει εύκολος δρόμος. Τα μεταναστευτικά πουλιά αποπροσανατολίζονται από τα φώτα μας και βρίσκουν τον δρόμο βάσει των αστερισμών. Από την ‘’οδό Ηπείρου: Τα καραβάνια των μουλαριών που πηγαινοερχόταν κάθε τόσο στην Βλαχία, με τα χρυσά πέταλα, και τα ασημένια καρφιά, γνώριζαν τον δρόμο, και οι αναβάτες κοιμόταν πάνω στα μουλάρια. Οι αγρότες κατέβηκαν στους δρόμους. Όλα είναι δρόμος, η ζωή είναι δρόμος. Δρόμοι και καρδιά συχνά παθαίνουν έμφραγμα κυκλοφοριακό, Τα κλεμμένα μουλάρια των ανταρτών που βάδιζαν συνήθως τη νύχτα σε ένα καλντερίμι, τα πέταλα των μουλαριών έβγαζαν σπίθες που ακουμπούσαν στο πλακόστρωτο δρόμο, στον εμφύλιο στο χωριό μου, και γω πιτσιρικάς τάβλεπα πίσω από μια κουρτίνα. Όλοι οι ποταμίσιοι δρόμοι οδηγούν στη θάλασσα, το ταξίδι στον χρόνο είναι διαρκές, πρέπει να βρούμε τον δικό μα δρόμο έξω απ’ την αρχαία μας Ιστορία. Οι δρόμοι χαράσσονται για να εξυπηρετούν τις ανθρώπινες ανάγκες, και δεν κλείνουν για οποιονδήποτε λόγο. Οι άνδρες της τροχαίας κατεβαίνουν στους δρόμους τις μέρες των εορτών για αλκοτέστ.

Σαν γενικό συμπέρασμα φέρεται να προκύπτει ότι οι δρόμοι δημιουργούνται βάσει των αναγκών του κάθε ζώντος οργανικού οργανισμού.

Οδεύω, οδηγός, συνοδηγός, οδικός χάρτης, οδομαχία, οδοιπορικό. οδόστρωμα, οδός σωτηρίας, οδός διαφυγής, οδική αρτηρία, δρομέας, οι δρόμοι μας χωρίζουν και μας ενώνουν, ξαναβρήκε τον δρόμο του, ο δρόμος ανεβάζει τα πάντα, σχέσεις, πολιτισμικό επίπεδο ζωής, εμπόριο, όπως με το που έγινε το 1960 η νέα εθνικό οδός Αθηνών – Λαμίας γέμισε παράπλευρα από βιοτεχνίες – εργοστάσια, όλα είναι δρόμος,-Βέγγος, στην αρχαία Έφεσο υπάρχει δρόμος με πατημασιές που οδηγούσαν στις εταίρες, ο δρόμος είναι ανοιχτός και τα σκυλιά δεμένα, στη μέση του δρόμου, ακόμη και σήμερα εφαρμόζεται και έγινε θεσμός από το 1973 που τόσο από την ακρίβεια των καυσίμων, όσο και από καυσαέρια των αυτοκινήτων που ‘’συννέφιαζε’’ ο ουρανός της Αθήνας και καθιέρωσαν τα μονά – ζυγά με αριθμό κυκλοφορίας οχήματα, μάλιστα όσοι είχαν οικονομική ευχέρεια και ανάγκη αγόραζαν και δεύτερο αμάξι με τον λήγοντα αριθμό κυκλοφορίας διαφορετικό του προηγούμενου, ο Σωκράτης λίγο πριν πάρει το κώνειο λέει στους μαθητές του. Σεις θα ζήσετε και εγώ θα πεθάνω, ποιός είναι στον καλύτερο δρόμο; το σίγουρο λέει θα είναι πως εγώ δεν θα πονάω, Με την έναρξη της ημέρας μας ξεκινάει η πορεία – ο ξεχωριστός και ο ίδιος δρόμος της ημέρα μας, Οι δρόμοι συνεχώς μεταλλάσσονται στα πλαίσια της τεχνολογίας από χωματόδρομους, σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας. Με την έλευση ενός σπουδαίου ξένου πολιτικού συνήθως μουσαφίρη κλείνουν οι δρόμοι για ασφάλεια. Οι παλαιοί δρόμοι σε βγάζουν σε παλιές ιδέες, Ο δρόμος της ζωής κόβεται είτε ξαφνικά είτε γεροντικά – βιολογικά, με θλίψη και πόνο. Ο δρόμος στην ζωή που δεν έχει εναλλακτική λύση -ο μονόδρομος– είναι ότι χειρότερο. Εάν ο δρόμος είναι κατηφορικός θα πρέπει να ξέρεις που και πως θα σταματήσεις, διαφορετικά είναι καλύτερα να μη ξεκινήσεις, Η ζωή, και τα παιδιά τους, τους πέταξαν στον δρόμο. Ξεκινήσαμε το 1960 ένα δρόμο ταχείας κυκλοφορίας – αυτοκινητόδρομο την περιβόητη παθέ που θα ενώνει την Πάτρα με την Θεσσαλονίκη και 55 χρόνια μετά ο δρόμος δεν λέει να ολοκληρωθεί. Επί τέλους φέτος μαζί με την παθέ – αυτοκινητόδρομος Αιγαίου θα τεθούν σε κυκλοφορία και άλλοι τρεις δρόμοι μεγάλης οδικής κυκλοφορίας η Ολυμπία και η Ιωνία οδός μαζί με τον Ε-65 την κεντρική οδό. Όλα είναι δρόμος. σου δείχνει την πόρτα της εξόδου, στο αδιέξοδο, υπάρχει διέξοδο ο άλλος δρόμος, οι χιονισμένοι δρόμοι δεν διακρίνονται, άλλο βάδισμα, άλλο περπάτημα λένε, άλλο να περπατάς, κι άλλο να βαδίζεις, πάντως και τα δυο επιβάλλονται σαν άσκηση του σώματος που ανανεώνει τα οργανικά κύτταρα, και ξεβουλώνουν οι αρτηρίες, τα απανταχού μονοπάτια, -και που η Εύβοια διαθέτει από καλύτερα- προσφέρουν υγεία σωματική- βιολογική, ψυχική, πνευματική, ο φάρος δείχνει τον δρόμο στους ναυτιλλόμενους, δυστυχώς τον δρόμο της ζωής σου τον καθορίζουν άλλοι παράγοντες της κοινωνικής και θρησκευτικής ζωής ανάλογα με τις δικές τους πεποιθήσεις. οι αναμνήσεις τεμαχίζουν τον δρόμο της ιστορίας η επιστήμη ανοίγει νέους δρόμους στην ζωή μας, ο δρόμος σου είναι εκεί που φοβάσαι να πας, ακολούθησε τον δρόμο της καρδιά σου,

Δρόμος, πεζοδρόμιο, πεζόδρομος συνθέτουν το καθένα τους τις δικές του χαρακτηριστικές χάρες, εγώ προτιμάω τον πεζόδρομο, όπως διαμορφώθηκε η οδός Αβάντων.

Επιθυμία του δρομίσκου να γίνει δρόμος και του δρόμου να γίνει λεωφόρος και η λεωφόρος εθνική οδός/ αυτοκινητόδρομος.

Μια ιδιόμορφη διασταύρωση είναι αυτή στον Ισθμό της Κορίνθου, ο χερσαίος, ο αμαξιτός, παράλληλα ο σταθερής τροχιάς – σιδηρόδρομος – και ο κάθετος θαλάσσιος που μέσω της διώρυγας – ενώνει Αργοσαρωνικό και Κορινθιακό, τέμνει σε κάτοψη – φανταστικά –τους άλλους δυο που προαναφέραμε και οι οποίοι οδηγούν στην Πελοπόννησο, όπως και οι γέφυρες της Χαλκίδας με νομαρχιακό και θαλάσσιο δρόμο.

Δρόμος κεντρικός και δρόμος περιφερειακός, ο πρώτος είναι εμπορικός, ο δεύτερος θα γίνει εμπορικός με τον καιρό, πέρα από τις ανάγκες του ανθρώπου που εξυπηρετεί, δίνει ζωή στη ζωή.
Χρηματιστηρίων δρόμοι: Σοφοκλέους, πρώην και νυν λεωφόρος Αθηνών, και η παγκόσμια Γουόλ στρίτ.

Παροιμία: «Ρώτησαν το γαϊδούρι, τί δρόμο επιθυμεί; Ανήφορο ή κατήφορο; Κι εκείνο, ίσιωμα δεν έχει;»

Μια ιστορία. Άνθρωπος και δρόμος.

Ο μπάρμπα Γιώργος στο χωριό μου κάθε φορά που γιόρταζε το ξωκλήσι του Αη Πόστολου ανέβαινε ν’ ανάψει ένα κερί, όμως διαπίστωνε χρονιά με την χρονιά έκανε περισσότερη ώρα, δηλαδή μεγάλωνε -γερνούσε ο μπάρμπας αυγάτυνε και ο χρόνος της ανάβασης.

Ο άνθρωπος είναι στενά και συναισθηματικά δεμένος με τον δρόμο πολύ περισσότερο όταν έζησε τα πιο πολλά χρόνια της ζωής του, πολλοί δρόμοι υποβαθμίζουν ή προβιβάζουν την περιοχή και κάτ’ επέκταση και τον κόσμο τους. Πως το μουλάρι στο χωριό γνώριζε τον δρόμο που θα πήγαινα στο σπίτι, στο χωράφι;

Μάλωναν το γιοφύρι και ο δρόμος για το δρόμο που είναι πάνω στο γεφύρι, όπως φιλονικούσαν ο δρόμος με την σήραγγα, και οι υπόγειες διαβάσεις για το ίδιο λόγο. Ο αυτοκινητόδρομος από Αθήνα προς Λαμία έχει πολλές σήραγγες, Ένας δρόμος αποκτάει οντότητα με την αρίθμηση και η οποία αρχίζει από την αφετηρία, η οποία ξεκινάει από το κέντρο της πόλης και τελειώνει στην έξοδο, και τα νούμερα – οι αριθμοί αν θέλετε αρχίζουν από το κέντρο και στην αριστερή πλευρά τίθενται οι μονοί αριθμοί, αρχής γενομένης από το ένα σε κάθε οικοδόμημα, και στην δεξιά αντίστοιχα οι διπλοί δηλαδή 1, 3, και 2, 4…

Έχουν και παραλείψεις οι δρόμοι μόνο που ένας παρατηρητικός θα το διαπιστώσει αυτό. όπως πολλές πινακίδες έπεσαν, δεν υπάρχουν πινακίδες και στην λατινική γραφή, όπως θα μπορούσαν να γράφουν τα επόμενα νούμερα από οικοδομικό σε οικοδομικό τετράγωνο.

Τα μονοπάτια της Εύβοιας είναι από τα πιο οργανωμένα της Ελλάδος.

Οι ανάγκες της ανθρώπινης ζωής ανοίγουν νέους δρόμους, όπως έγινε και με τους Ευβοιώτες [ Χαλκιδείς- Ερετριείς – Κυμαίους] που τον -7ο αιώνα πήραν τους θαλάσσιους δρόμους της Μεσογείου και βγήκαν στις ακτές, σαν τα βατράχια στην ξέρα, όπως έλεγε ο μεγάλος ο Σικελιανός ποιητής.

Οδός: Ο δρόμος, που φόρεσε τα καλά του εκπολιτίσθηκε, έγινε ευρωπαίος, έγινε οδός και αυτό έγινε με την ίδρυση του Νεοελληνικού βασιλικού κράτους το 1830 με την έλευση των Βαυαρών αξιωματούχων μηχανολόγων του βασιλιά Όθωνα, που καθιέρωσαν χάραξαν τις ρυμοτομικές χωροταξικές πόλεις,- όπως στην Κάρυστο που πήρε και τ’ όνομα του Όθωνα (Οθωνούπολη), όπως και στην Σπάρτη — και κατ’ επέκταση σε όλες τις πόλεις των τότε νομών της χώρας. Οι δρόμοι μέσα στις πόλεις που είναι κτίρια δεξιά και αριστερά, αποκαλούνται οδοί, έχουμε και τις εθνικές οδούς, όπως Εγνατία, Ιωνία κ.τ,λ. Διά της πλαγίας και τεθλασμένης -οδού- απ’ την γεωμετρία, έφοδος, μέθοδος, περίοδος, πρόοδος, σύνοδος και συνοδός, οδοιπόρος, συνοδοιπόρος οδηγισμός,

Απ’ τα αρχαία χρόνια του -5ου αιώνα, ο Ιπποδάμος ο Μιλήσιος αρχιτέκτονας, πολεοδόμος, καθιέρωσε-όπως βλέπουμε στην ανασκαμμένη αρχαία Όλυνθο της Χαλκιδικής- το περίφημο σχέδιο του με οικοδομήσιμα τετράγωνα, το σχέδιο σχάρας όπως λεγόταν- ή όλοι οι δρόμοι σε ορθή γωνία, τέμνονται κάθετα με ελεύθερους χώρους για αγορές, θέατρα κρήνες κτλ.

Αρχαίοι οδοί. Οδός Ανωταίας είναι η ατραπός, η οδός του Εφιάλτη στις Θερμοπύλες, Ιερά οδός, που οδηγούσε από Αθήνα στην Ελευσίνα των Ελευσίνιων μυστηρίων, Εγνατία οδός, Στενωπής οδού.

Λέξεις και φράσεις παρόμοιες μ’ εκείνες του δρόμου.

Ο πρωτόγονος άνθρωπος μετέφερε τα υπάρχοντά του τα αγαθά του στην ράχη του ποδαράτα, στην συνέχεια εξημέρωσε τα ζώα όπως το άλογο ή ότι άλλο ζώο τον βόλευε φορτώνοντάς το σε καραβάνια ιππεύοντάς το, στην συνέχεια να σέρνει άμαξες δίτροχες τετράτροχες, με την εφεύρεση του τροχού. Οι θαλάσσιοι δρόμοι ήταν πιο εύκολοι εκείνων της ξηράς, που είχαν πολλά προβλήματα με το να διαμορφώσουν το έδαφος από βουνά, χαράδρες, ποτάμια σε δρόμο.

Αττική οδός, Ιόνια οδός, μέση οδός, οδός ονείρων, οδός Πανός, οδός Ελλήνων είναι η ιστορία τους, [ Ολυμπία οδός, Ιωνία οδός] εθνική οδός, οδός μαρτυρίου, δημόσια οδός, οδοστρωτήρας, οδοιπόρος οδοκαθαριστής οδόφραγμα, οδοποιία, οδικός άξονας, εθνικό δίκτυο, ιστορίες του δρόμου ,τα λέμε καθ’ οδό, οδική βοήθεια – ασφάλεια. Η οδός απ’ το αισθητό, στο νοητό, οδός Μέση, ήταν ονομασία οδός -εμπορικός δρόμος τη Θεσσαλονίκης στο Βυζάντιο.

Ο δρόμος θεωρείται καταχωρημένος, όταν έχει δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, όπως και ένα επίσης δρόμος κατοχυρώνεται όταν για ένα χρονικό διάστημα είναι σε χρήση (νομή) κυκλοφορία.

Ο δρόμος –διαδρομή καταμετρείται σε μέτρα– χιλιόμετρα σε μίλια (Αγγλία – Αμερική) και άλλα κράτη.

Κάθε τόσο βλέπουμε σε μια διαδρομή οδοπινακίδες που να υπενθυμίζουν toν οδηγό σε ποιο χιλιόμετρο βρίσκεται, και στην διασταύρωση εξόδου πόσα χιλιόμετρα του υπολείπονται για τον προορισμό του.

Υπάρχουν δρόμοι μονής και διπλής κατεύθυνσης με πολλές διαχωριστικές γραμμές.

Πέραν των παραπάνω, που αναφέρθηκαν για τον δρόμο, είναι ότι μας παρέχει και άλλες υπηρεσίες όπως, ο δρόμος αποτελεί στοιχείο της προσωπικής μας ταυτότητας, την λεγόμενη διεύθυνση -σύσταση την λέγαμε παλιότερα- σε ρώταγε κάποιος πού μένεις; Οδός Κριεζή 40 απαντούσες και με αριθμό, αλλιώς ήσουνα χαμένος για τον ταχυδρόμο, δεν θάπαιρνες το γράμμα από το μέτωπο του πολέμου. Λέγεται ότι απ’ τον Α’ Π. Πόλεμο καθιερώθηκαν οι διευθύνσεις στην Ελλάδα, ή επίσης δεν θα σέβρισκε ο ταχυδρόμος να σου δώσει την κλήση για το δικαστήριο, εάν λείπανε αυτά τα στοιχεία.

Οι δρόμοι βοηθούν όπως είδαμε στις ανθρώπινες και κοινωνικές σχέσεις χωριών και πόλεων, κρατών. Ο δρόμος δημιουργεί πολιτισμό, αγαθά, υπηρεσίες εμπόριο, φέρνει νέες ιδέες. Αλλά υπάρχει και ή άλλη άποψη των οικολόγων που δημιουργεί βλάβες στο οικολογικό σύστημα με την έννοια της παρέμβασης του αυθαίρετου -πάν μέτρον άνθρωπος- στην άγρια φύση έχουν δρομολογηθεί εθνικοί δρυμοί, οικολογικά πάρκα, Νατούρα, μονοπάτια, παρόλα αυτά, πολλές καφέ αρκούδες σκοτώθηκαν στην Εγνατία οδό από την λειτουργία της.

Η διαδρομή του δρόμου από τορός πέρασε στο μονοπάτι που ήταν όταν η μεταφορά με τα ζώα, στον καρόδρομο με τις δυο ρόδες κάρο που φαινόταν νάναι χαραγμένες στον χωματόδρομο, πέρασε στον χαλικόδρομο – ασφαλτόδρομο.

Μαζί με την χάραξη των δρόμων το ελληνικό βασίλειο των νεοελλήνων – βαυαρών ρυμοτόμησε πάρκα πλατείες που ήταν έκταση με πολύ πράσινο, πλατύς χώρος διαμορφωμένος με πράσινο, για περισυλλογή, χαλάρωση, και στην Χαλκίδα θα βρούμε κάμποσα πάρκα – πλατείες που θα βρείτε στο τέλος της εργασίας. Άλλοι αυτοσχέδιοι χώροι είναι οι λεγόμενες αλάνες ανοικτοί χώροι, ακάλυπτα οικόπεδα, όπου βρίσκουν την ευκαιρία τα παιδιά κλέβοντας χρόνο να παίξουν ποδόσφαιρο.

Απανωτές μετονομασίες οδών:

Πολλοί δρόμοι άλλαξαν όνομα είτε λόγω επικαιρότητας είτε ένεκα σκοπιμότητας, όπως:

Η οδός Αβάντων σε Βενιζέλου, σε Τραπεζουντίου, σε Ναυπλίου, σε Φίλωνος και πάλι σε Αβάντων.

Η Ποσειδώνος σε Αριστοτέλους, σε Μανίκα, σε Γούναρη και τέλος σε Λιάσκα.

Η Βαρατάση σε Καρύστου, σε Βάκου και ξανά σε Βαρατάση.

Η Χαλκοκονδύλη σε Παπαναστασίου και τέλος σε Κακαρά.

Η Κριεζώτη σε Κονδύλη και ξανά σε Κριεζώτη.

Η Αρεθούσης σε 4ης Αυγούστου, σε Αρεθούσης, σε 28ης Οκτωβρίου και πάλι σε Αρεθούσης.

Είδα στην Σερβία να αναφέρονται, στις πινακίδες και τα προηγούμενα ονόματα και οι χρονολογίες των ονομάτων.

Απ’ τις ονομασίες πολλοί δρόμοι κράτησαν να είναι γνωστοί με τα προγενέστερα ονόματά τους, όπως η λεωφόρος Αθηνών που σήμερα ονομάζεται Καραμανλή. Και αυτό συμβαίνει γιατί η συνέχεια της προφορικής χρήσης είναι ο ισχυρότερος θεσμός από την επίσημη ονομασία, όπως συμβαίνει στην καθημερινότητά μας.

Απ’ τις μετονομασίες αφαιρέθηκαν τα ονόματα των βασιλέων Κωνσταντίνου και Γεωργίου, όπως και της 4ης Αυγούστου, του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, ονόματα που σχετίζονται με συγκεκριμένα περιστασιακά – επίκαιρα ιστορικά πρόσωπα, γεγονότα ή περιόδους, πράγμα που ενδεχομένως σε ορισμένους φέρνει αρνητικά συναισθήματα, πράγμα που δεν συμβαίνει αλλού, όπως βλέπουμε – ακούμε στην Αθήνα, οδός Αμαλίας, Όθωνος τους βασιλείς.

Όμως υπάρχουν και ονόματα με αξιόλογη ιστορία που λείπουν απ’ τους δρόμους της Χαλκίδας, όπως τα μαρτυρικά Καλάβρυτα, το επίσης μαρτυρικό Δίστομο, η ιερή πόλη του Μεσολογγίου όπου οι ‘’ελεύθεροι πολιορκημένοι’’ χωρίς να παραδώσουν την ψυχή τους και αυτή η δόξα είχε αφορμή να συγκινηθούν οι ξένες δυνάμεις και να επέμβουν στο Νιόκαστρο – Ναβαρίνο. Απουσιάζει ο μεγάλος φιλόσοφος Πλάτωνας και πάνω απ’ όλα απουσιάζει η οδός Έρωτα του της διαπλανητικής και συμπαντικής υπερδύναμης που ελέγχει και κατευθύνει τον κόσμο των θηλαστικών με άξονα τον άνθρωπο, στο ζωικό βασίλειο φαίνεται αυθόρμητα, αλλά στον άνθρωπο είναι καμουφλαρισμένο με την όποια θρησκευτική υποκρισία. Ο έρωτας κατευθύνεται με όλα τα ευχάριστα και δεινά ενός αμαρτωλού μυαλού. Υπάρχουν και δρόμοι με μικρή και άγνωστη ιστορία όπως οδός Κράτητος κ.ά. Επίσης απουσιάζει ο δρόμος του πρόσφυγα ένας δρόμος που αν αναλογιστούμε πως ο σχεδόν μισός πληθυσμός της πατρίδας μας και ιδιαίτερα της Χαλκίδας είναι με προσφυγικές ρίζες, και όλοι αυτοί θα είχαν κάθε λόγο να ακούγεται ο προσφυγικός καημός τους, και καλά από τους της Μικρασίας πρόσφυγες λίγο πολύ ακούγεται η φωνή τους, αλλά έχουμε και εκείνους τους εξ’ Αιγύπτου χριστιανούς έλληνες που δεν τους δώσαμε αρκετή φωνή εδώ σε αυτή την εργασία που ξεκινάει από τα δημοτικά συμβούλια του Δήμου Χαλκιδέων.

Λίγα είναι τα γυναικεία ονόματα, πλην εκείνων της αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας. Στην Εύβοια ξεχωρίζουν η της Μπολοβίναινας (ηρωίδας του 1821), της αντιστασιακής Λέλας Καραγιάννη (1898 – 1944), της Γερμανοευβοιώτισσας αντιστασιακής Άννας Καπνίση, των ηρωίδων του 1821 Μαντώς Μαυρογένους και Λασκαρίνας Μπούμπουλη (Μπουμπουλίνας), καθώς και της συμπαθέστατης μελαγχολικής και ερωτικής ποιήτριας από τη Μεσσηνία Μαρίας Πολυδούρη, λείπει εκείνη της Ελληνίδας Διεθνούς φήμης υψίφωνος Μαρίας Κάλλας.

Στην αρχαία Χαλκίδα ο βασιλιάς Αλκμέων ήταν εκείνος που πρώτος ρυμοτόμησε τους δρόμους της πόλης (-7ος αιώνας).

Το 1802 ο Άγγλος Μάικ Άνταμς ανακάλυψε την πίσσα η οποία μετεξελίχθηκε σε ασφαλτοτάπητα.

Το 1834 οι Βαυαροί μηχανικοί του Όθωνα κάνουν το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της πόλης της Χαλκίδας και χαράσσονται μεταξύ άλλων η οδός Άνω Πύλης η σημερινή Σιώκου και της Κάτω Πύλης η σημερινή Α. Γοβιού.

Το 1879 όπως μνημονεύει ο αξιότιμος Γ. Μορφόπουλος, εδρεύει στην Χαλκίδα ως Νομομηχανικός Ευβοίας ο Κωντ/νος Φλέγκας όπου ρυμοτόμησε και κατασκεύασε μεταξύ άλλων την οδό Αβάντων, και άλλους νομαρχιακούς δρόμους.

Το 1902 ο Χαλκιδέος φιλόλογος Νίκος Κορωναίος ασχολήθηκε επισταμένως με την ονοματολογία των δρόμων της Χαλκίδας, και ως πρόεδρος της επιτροπής ονοματολογίας – ονοματοθεσίας, τοποθέτησε τις πρώτες πινακίδες με ονόματα δρόμων στην πρωτεύουσα του νομού της Εύβοιας.

Το 1907 έγιναν οι πρώτες ασφαλτοστρώσεις στην Αθήνα.

Το 1908 ο Χαλκιδέος μηχανικός Δημήτρης Καλλίας (1859 – 1923), Διευθυντής των Δημοσίων Έργων, εισήγαγε το σύστημα επίστρωσης των δρόμων με ένα μίγμα ασφάλτου, πρωτοπόρο για την Ελλάδα.

Το 1920 ο στρατιωτικός Δαγκλής Π (1853 – 1924), ασχολήθηκε με τη ρυμοτομία της Χαλκίδας. Ενώ ο γεννημένος στις Μηλιές του Πηλίου το 1804 δάσκαλος Ιωάννης Μάγνης και αργότερα κάτοικος Χαλκίδας καταπιάστηκε και αυτός με το ζήτημα της ονοματοθεσία των δρόμων της.

Το 1948 η αμερικάνικη στήριξη — ούντρα — βοήθησε την ελληνική κυβέρνηση μέσω του σχεδίου Μάρσαλ, να ασφαλτοστρωθούν πολλές εκατοντάδες χιλιομέτρων δρόμοι ανά την Ελλάδα και στο νησί της Εύβοιας. Μάλιστα είχε μια εικόνα με δυο χέρια να χαιρετιούνται, να σφίγγουν το ένα το άλλο, για σύσφιξη των σχέσεων των δυο χωρών.

Από το 1900 μέχρι το 1995 δόθηκαν γύρω στα 800 ονόματα σε δρόμους της Χαλκίδας.

Σε επίπεδο έτους δόθηκαν τα περισσότερα ονόματα δρόμων στη Χαλκίδα δόθηκαν το 1959 (74 τον αριθμό) σε αντίθεση με το 1969, οπότε μόνο ένας δρόμος της έλαβε την ονομασία του.

Εγχειρίδια που αναφέρονται με την ιστορία των δρόμων της Χαλκίδας έγραψαν ο Ν, Κορωναίος για πρώτη φορά κ’ ακολούθησε ο αξιόλογος τέως τμηματάρχης της Δήμου Χαλκιδέων Ελευθέριος Ιωαννίδης με την σημαντική του εργασία και με πολλά στοιχεία και λεπτομέρειες, άξιας συγχαρητηρίων εργασία. Και τελευταία κυκλοφόρησε η κυρία Καραπασχαλίδου, με τίτλο Χαλκίδα η προσωπογραφία της πόλης μέσα από την οδική ονοματοθεσία της.

Καλλίδρομα και… χρήσιμα.

Οι υπηρεσίες που ασχολούνται και με τους δρόμους είναι η ρυμοτομία, διαμορφώνει τον οικιστικό κοινόχρηστο χώρο κατάλληλο για τις ανθρώπινες ανάγκες η χωροταξία, μελετά κατανέμει τον της ρυμοτομίας οικιστικό χώρο, η πολεοδομία κατευθύνει τις παραπάνω υπηρεσίες για τη εύρυθμη λειτουργία και για αρμονική και ανθρώπινη συμβίωση, Χωρίς να τα καταφέρνουν πολλές φορές αυτές οι δημόσιες υπηρεσίες, οπότε διαμορφώνουν μια αταξία, μια αυθαιρεσία, μια κρατική κατάντια, κυρίως με τα εκτός σχεδίου κτίσματα, και μ’ όλες τις παράπλευρες συνέπειες. Και κάθε τόσο το άναρχο κράτος βγάζει τακτοποίησης αυθαιρέτων, μόνο και μόνο να μαζέψει λεφτά. Όμορα των δρόμων υπήρχαν νεοκλασικές περίτεχνες οικοδομές που βλέπαμε τελευταία, που όμως ήρθε η αντιπαροχή και τις σάρωσε με το αναπάντεχο κέρδος, και η ρυθμολογική άποψη της χωροταξίας την βλέπουμε.

Για την ευταξία και συντήρηση των δρόμων ασχολούνται τα Υπουργεία Μεταφορών και Συγκοινωνιών, για τις υπηρεσίες κίνησης στους δρόμους η Τροχαία, ενώ για την προτεραιότητα διέλευσης σε κομβικά σημεία των οδών οι τροχονόμοι, ή οι φωτεινοί σηματοδότες. Υπάρχουν σύλλογοι, υπηρεσίες του δημοσίου, που φροντίζουν για την οδική διαπαιδαγώγηση της κυκλοφορίας πεζών και οδηγών από μικρής ηλικίας εξοικειωθούν με τα μέτρα ασφαλείας, μάλιστα στην Π. Αεροπορία υπάρχει διεύθυνση τροχαίων ατυχημάτων όπου και χρημάτισα προϊστάμενος.

Στο οδικό δίκτυο θα βρούμε σήμερα εκατομμύρια οχήματα, που από τη μια κάνουν εύκολη τη ζωή μας, και από την άλλη δυσκολεύουν την ζωή των οδηγούν τους, όταν δεν υπάρχει προγραμματισμός, το βασικό όμως είναι ότι πρέπει να συνυπάρχουμε, και η νοοτροπία μας όπως είπε και ο διοικητής τροχαίας της αστυνομικής Διεύθυνσης Ευβοίας αστυνόμος Κουκουβίνος Κώστας, της μετά Οθωμανικής κατοχής συμπεριφοράς μας μαζί με το βαλκανικό – μεσογειακό ταπεραμέντο.

Οι συγκοινωνιολόγοι, που μόλις βρίσκουν μια άκρη, σύντομα ξαναπέφτουν στα αδιέξοδα του κυκλοφοριακού. Το συγκοινωνιακό δίκτυο είναι μέρος του πολιτισμού και της μορφής ενός κράτους, αφού μόλις αφήσουμε ένα απαρχαιωμένο επαρχιακό δίκτυο και φθάσουμε στο δημόσιο ή κλειστό αυτοκινητόδρομο, λέμε τότε πως φθάσαμε στον πολιτισμό.
Για την καθαριότητα εντός της πόλης του Δήμου είναι η υπηρεσία καθαριότητας του δήμου, με τη περισυλλογή των σκουπιδιών από τους κάδους, και για την καθαριότητα των δρόμων – πεζόδρομων – πεζοδρομίων οι καθαριστές του δήμου με τις ειδικές στολές για να ξεχωρίζουν, από τους οδηγούς.

Την πρωτοκαθεδρία της ονοματοδοσίας των δρόμων της Χαλκίδας κατέχει η Αρχαία Ελληνική Μυθολογία και ακολουθούν: οι ιστορικές τοποθεσίες (Τρίκαλα, Οδησσός), οι ήρωες του 1821 (Νικόλας Κριεζώτης, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης), οι πανελλήνιες προσωπικότητες (Ελευθέριος Βενιζέλος, Γεώργιος Σεφέρης), οι πολιτικοί και οι δήμαρχοι, τα ποτάμια και τα βουνά, οι αρχαίοι φιλόσοφοι, οι αντιστασιακοί, οι Ελληνίδες και οι Ευβοιώτισες προσωπικότητες, οι δημόσιοι σχηματισμοί ή ανθρωπιστικοί φορείς (Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, 7ου Συντάγματος).

Στους δρόμους των πόλεων δόθηκαν πολλές μάχες για ελευθερία, για ανθρώπινα δικαιώματα για ειρήνη, για εργασία, χύθηκε πολύ αίμα, δόθηκαν μάχες σώμα με σώμα, πολλοί εκεί άφησαν την πολύτιμη ζωή τους.

Οι δρόμοι είναι τεχνικό αγαθό και προνοείται και κατασκευάζεται από το δημόσιο γιαυτό και ο καλός ο δρόμος λέγεται δημοσιά, και για να συντηρείται οι επιτήδειοι υπουργοί οικονομικών έστησαν τα διόδια που τελευταία ξέφυγαν οι τιμές και με εκείνες των καυσίμων έκαναν δύσκολη την μετακίνηση των οδηγών.

Δουλειές του δρόμου, πολλά επαγγέλματα βρίσκονται με επαγγελματίες να εργάζονται στον δρόμο πέρα από τις γυναίκες του δρόμου, οι επαγγελματίες οδηγοί οι ταξιτζήδες και πόσοι τόσοι μικροπωλητές.

Διαβάζοντας αυτό το κείμενο – εργασία ,την ιστορία των δρόμων της Χαλκίδας, θα αποκτήσεις Ιστορική Συνείδηση

Προτίμησα αυτή την εργασία των δρόμων της Χαλκίδας να την κατατάξω κατά αλφαβητική σειρά, θα μπορούσα να χωρίσω τους δρόμους αλλού η μυθολογία αλλού οι ήρωες του ’21, και ούτω κάθε εξής. Διότι αλφαβητικά πιστεύω διευκολύνει καλύτερα την εύρεση ενός δρόμου, μιας οδού, για να κυριολεκτούμε.

Περί της εργασίας. ‘’Η ιστορία του δρόμου σου’’
Ξέρετε οκτώ χρόνια που κράτησε αυτή η εργασία των δρόμων, μου έγινε έμμονη ιδέα ο δρόμος. Τα οκτώ χρόνια εάν τα ερμηνεύσουμε σε μέρες θάχουμε γύρω στις 3.000 μέρες μια ζωή θάλεγα. Που τις στέρησα απ΄την ζωή μου, και απ΄την οικογένεια μου, όμως είχα υποχρέωση να το κάνω. Έχασα ενέργεια που θα μπορούσα να ανεβάσω την πέτρα του Σίσυφου περισσότερο από όσο χρειαζόταν να του ξεχρεώσω την τιμωρία του. Βλέπω στον ύπνο μου δρόμους φαρδιές πλατείες γεμάτες με πλήθος κόσμου που διαμαρτύρεται κατά πάντων, και κατά πάσης κοινωνικής πολιτικής και θρησκευτικής εξουσίας που αφαιρεί δικαιώματα, και προσθέτει υποχρεώσεις.
Σαν μέτοικος αυτής της όμορφης και φιλόξενης πόλης που για 40 χρόνια με ανέχεται, ήθελα και γω να βάλω ένα λιθαράκι στην πολιτιστική ιστορία αυτής της Χαλκίδας. Πόνεσα αυτόν τον όμορφο ιστορικό τόπο θάλεγα σαν την γενέτειρά μου, και κάτι παραπάνω. Έτσι ξεκίνησα αυτή την εργασία, για να φέρω στην επιφάνεια τις ιστορικές μνήμες, την διαδρομή της ιστορίας της ελληνικής φυλής, που φέρει το όνομα του κάθε δρόμου, της αρχαιότερης πόλης, της Χαλκίδας, του δρόμου που είναι και δικός σου δρόμος.. Και μαυτην την εργασία πιστεύω να ξεπλήρωσα την υποχρέωση απέναντι στην δεύτερη πατρίδα μου που είχα την τιμή να με φιλοξενεί.. Όλη αυτή η εργασία έχει αποδέκτη κατά πρώτον εσένα αγαπητέ συμπολίτη μου και κατά δεύτερον οποιονδήποτε ελεύθερο περίεργο αναγνώστη. Η ιστορία των δρόμων τα οδωνυμικά, χαρακτηρίζουν, σκιαγραφούν την ταυτότητα μιας πόλης, προκειμένου της Χαλκίδας και των κατοίκων της. Κι ακόμη, θέλω να φρεσκάρω τη μνήμη των παλαιότερων και να μηνύσω στους νεότερους τη μοναδικότητα της ιστορίας του κάθε δρόμου, όπως λέει και ο στοίχος ο δρόμος έχει την δική του ιστορία. Έτσι, καθώς στοχεύω στη διάθεση παρακίνησης του καθένα μας προς τη διαμόρφωση μιας κάποιας άποψης της ιστορίας του δρόμου, που συναντά στην πόλη του, και πάνω απ΄όλα την: «Η ιστορία του δρόμου σου» όπως αποφάσισα ν’ αποκαλείται αυτή η εργασία. Είσαι υποχρεωμένος αγαπητέ συγκάτοικε απέναντι στην ιστορία μας νάχεις άποψη. Έχεις καθήκον σαν κοινωνικό άτομο να γνωρίζεις σε ποιο δρόμο μένεις όχι μόνο ονομαστικά, αλλά και πολιτιστικά αντικειμενικά, πραγματικά. Η πινακίδα στην γωνιά του δρόμου με τα λευκά γράμματα σε θαλασσί πλαίσιο –στα εθνικά μας χρώματα– είναι ο τίτλος είναι η επικεφαλίδα μιας σπουδαίας βιογραφίας, ή ιστοριογραφίας του τοπωνυμίου που τιμά η Δημοτική Αρχή. Και δεν είναι μόνο αυτοί οι ήρωες στις πινακίδες των δρόμων και που μνημονεύουμε αλλά και πολλοί ήρωες που το μακρόπνοο όνειρο της λευτεριάς δε πρόλαβαν να το χαρούν, αλλά το χαιρόμαστε εμείς και τους οφείλουμε την ζωή μας που αν χρειασθεί να την δώσουμε για να τιμήσουμε την μνήμη τους. Να πω και να τιμήσω και γω προσωπικά όλους συμπατριώτες μας Χαλκιδείς, όχι μόνο σε αυτούς που έδωσαν απλόχερα την ζωή τους χωρίς κανένα δισταγμό και αντίτιμο, αλλά και σε εκείνους που πήραν μέρος στους απελευθερωτικούς αγώνες κατά πάντων των δυναστών αυτής της χώρας – πατρίδας μάνας Ελλάδας – Χαλκίδας, είτε ήταν το ’21 είτε το ’12 ’13 είτε το ’22 είτε το ’40 είτε κατά της γερμανικής Κατοχής, είτε αυτούς που με πολιτισμικό τους έργο έγραψαν την δική τους ιστορία. Έχουμε υποχρέωση, και καθήκον να γνωρίζουμε τουλάχιστον τα βασικά ιστορικά δεδομένα. Πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για τοπική ιστορία που δεν την βρίσκεις εύκολα. Εδώ το παρελθόν αντιπαραβάλλεται με το παρόν, ένα ταξίδι στις μνήμες μας στο παρελθόν,που απαιτείται για να μπορούμε να επιστρέψουμε στο μέλλον καλύτεροι αν χρειασθεί, ένα ερέθισμα νοσταλγίας για τους παλαιότερους, και πατριδογνωσίας για τους νεώτερους, για να περισωθεί ο ευβοϊκός ιστορικός πολιτισμός, και να μη παραμένει ένας δρόμος χωρίς όνομα θάλεγα, όταν οι περισσότεροι δεν θα ενδιαφερόμαστε για την ιστορία του δρόμου των.
Ότι διαβάσετε εδώ, τίποτα δεν δικό μου, όλα είναι κλεμμένα -κατά το πλείστον διαβασμένα- και για τα οποία μπορώ να φέρω ευθύνη για το κατά πόσο είναι αναληθή. Κι από κει που τάκουσα, τα διάβασα, και εκείνοι από κάπου αλλού τάκλεψαν ελάχιστοι ήσαν παρόντες στα ίδια τα γεγονότα. Εδώ όπως φαίνεται τα πνευματικά δικαιώματα όλοι τα καταπατούν. Ακράγαντα πιστεύω πως όλοι, μα όλοι μας και κυριολεκτώ, ότι λέμε ότι γράφουμε είναι αποτέλεσμα δεν θάλεγα οπωσδήποτε κλοπής, αλλά δεν είναι δικά μας, κάπου τα είδαμε κάπου τα διαβάσαμε, κάπου τα ακούσαμε.
Τα στοιχεία που αναφέρονται είναι κωδικοποιημένα -επιγραμματικά- και το κείμενο δεν έχει τη χαρά του εύθυμου μυθιστορήματος, διότι στο μυθιστόρημα γράφεις ότι μύθους θέλεις και τους ωραιοποιείς, ενώ εδώ θα πρέπει να μνημονεύσεις μόνο τεκταινόμενα, γεγονότα. Όμως τις παρακάτω φράσεις, τις ξεχώρισα και θα τις ξαναδιαβάσετε γιατί αξίζουν τον κόπο, και είναι της ποιήτριας Μαρίας Πολυδούρη [1902 – 1930]. ’’Η λογική είναι ο φονιάς της χαράς της ζωής, δεν μπορώ να πεθάνω γιατί είμαι ήδη νεκρή, ξεφύγετε απ’ το χαραγμένο μονοπάτι, ζήστε σαν μικρά άμυαλα παιδιά, και, κάντε κάθε σας στερνή στιγμή τραγούδι, όπως ο ενοχλητικός τζίτζικας που αργοπεθαίνει τραγουδώντας.’’ Επίσης με ενθουσίασε η ιδιόρρυθμη ζωή τόσο των Σπαρτιατών, όσο και των Σουλιωτών, μ΄αρεσαν οι κρητικοί γίγαντες, ο πολιτικός Ελευθέριος Βενιζέλος, και ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης, από τους μοναδικούς πατριώτες, ξεχώρισα τον Καποδίστρια, και τον μοναχικό Ν. Πλαστήρα, φυσικά προηγούνται οι αρχαίοι μας φιλόσοφοι που διαφεντεύουν τον κόσμο.
Μια μέρα με ρωτάει η σύζυγός μου εσύ πρέπει να ξέρεις που είναι ο τάδε δρόμος; Και τι της απαντώ πως δεν θυμάμαι, και όχι μόνο δεν θυμάμαι που είναι, αλλά ούτε την ιστορία του που ιστοριογράφω δεν θυμάμαι. Συμβαίνει εκείνο που λέγεται πως : όσο πιο πολλά μαθαίνεις τόσο πιο πολλά ξεχνάς… παρ΄ ότι έλεγαν οι αρχαίοι γηράσκω αεί διδασκόμενος.
Η Ιστορία που γράφεται είναι Εθνική και όχι Ιστορική όπως κανονικά έπρεπε νάναι, και ποτέ δεν είναι πραγματικά αληθινή
Η Μυθολογία είναι η πρωτότοκη αδελφή της Ιστορίας.
Ιστορία καταγράφει αφηγήσεις σπουδαίων εθνικών γεγονότων Δ, Σολωμός γράφει, ιστορία είναι αφήγηση επεισοδίου που αισθάνονται τα σωθικά σου.
Τα στοιχεία είναι πραγματολογικά ή ιστορικά και συνταγμένα με την όποια αλήθεια, που μπορεί να ’χει η ιστορική καταγραφή ενός εθνικού και κατευθυνόμενου εθνικού ζητήματος, όπως λέμε με ολίγη προπαγάνδα διότι κάθε έθνος θέλει ένδοξη την ιστορία του, και γενναίο τον στρατό του. Μέχρι και σήμερα πολλές πλευρές της ιστορίας μας είναι στο ανήλιο, δεν είναι στο προσήλιο, είναι θα λέγαμε στην σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού, Αυτή η πλευρά που μένει στο σκοτάδι και όχι στο ξέφωτο θα πρέπει να μας ενοχλεί και αυτό γίνεται λόγω ιδεολογήματος του καθενός μας, αλλά πολύ περισσότερο εκείνων που διαμορφώνουν την εθνική ιστορία της πατρίδος μας. Στην πρώτη μάχη του Μαραθώνα το -490 με τους Πέρσες που σκοτώθηκαν νάναι 6.500 Πέρσες και 192 μόνο Έλληνες λέει η ιστορία, φαίνεται πιστευτό; Πολιτική και προπαγάνδα είναι στοιχεία αποφασιστικά με τα οποία γράφεται η ιστορία. Η ιστορία παράγεται από το Ίστωρ με τα οίδα και είδα ως αυτόπτης μάρτυρας, με γραπτές πηγές να έχουν τον ιστορικό λόγο. Όπως όλα στη ζωή είναι υποκειμενικά και λίγο αντικειμενικά έτσι και στην Ιστοριογραφία μας, άλλοτε είναι λίγο υποκειμενικά και λίγο πραγματικά. Λέγεται πως, οι λαοί που λησμονούν την ιστορία τους δεν έχουν μέλλον, και οι λαοί που δεν συγχωρούν δεν έχουν παρόν.
Να προσθέσω εδώ κάτι που ανάφερα και στην εισαγωγή. Οι μνήμες και τα γεγονότα του παρελθόντος ενός λαού, είναι η περιουσία του, έχουν κορυφαία σημασία, καθώς μέσα από αυτά, καταφέρνει ο άνθρωπος να αναστήσει την ιστορία του, και να προάγει την αυτογνωσία του.
Οφείλουμε να έχουμε καλή μνήμη, όπως οφείλουμε να έχουμε καλό μέλλον.
Μέσω της Ιστορίας, μπορείς να προσεγγίσεις τον εαυτόν σου στον κόσμο, στην κοινωνία στο χθες και στο αύριο. Και είμαστε υποχρεωμένοι νάχουμε ιστορική συνείδηση που μας καθορίζει.
Ιστορία είναι η μνήμη μας, μνήμη λεξιλογικά είναι η πύλη εισόδου των αισθήσεων, ή αν θέλετε με τις αισθήσεις καταγράφουμε την μνήμη μας, και μνήμη είναι το παρόν του χθες. Μνήμη είναι ο πλούτος μας, οι γνώσεις μας, που από κει μέσω των αναμνήσεων αναφερόμαστε σε ιστορικά εθνικά γεγονότα Η μνήμη καθορίζει το είναι μας, την ταυτότητά μας. Το παρελθόν μας κατευθύνει. Για νάχεις καλά αποτελέσματα της μνήμης θα πρέπει η συνάρτηση των τότε αισθημάτων που καταγράφηκαν τα γεγονότα να ταυτίζονται με το πράγματι αίσθημα του τώρα συμβάντος. Για να πας μπροστά λένε πρέπει να κοιτάξεις πίσω. Άλλοι πάλι λένε πως το παρελθόν να μη το παίρνεις στο κατόπι, αλλά να το χρησιμοποιείς ως θεμέλιο για το μέλλον. Λένε πως όποιος ελέγχει το παρελθόν ελέγχει και το παρόν, και όποιος ελέγχει το παρόν ελέγχει και το μέλλον. Η μνήμη μας είναι ένας τρόπος να κρατήσουμε κοντά μας ότι δεν πρέπει να χαθεί. Είμαστε πλάσματα της μνήμης. Μνήμη θεωρείται το παρόν του παρελθόντος, που αν και γερασμένη άποψη πολλές φορές παραμετράει. Εδώ υπάρχει θεώρημα που λέει, πώς είναι δυνατό κάτι που ζήσαμε χρόνια πριν, μπορεί να είναι το ίδιο και σήμερα; ή όταν μια ασπρόμαυρη φωτογραφία μας, και μια χρωματιστή είναι το ίδιο; φιλοσοφημένα το παρελθόν είναι εκεί, και το παρόν είναι δω, και το μέλλον είναι εκεί παρά πέρα, και θα μας περιμένει, και με την ελπίδα νάναι αντικειμενικά καλύτερο για την τότε και τώρα εποχή. Οι τρεις χρόνοι το χθες, το σήμερα, το αύριο, συνδεδεμένοι αποτελούν την αντίληψη της συνείδησης. Πολλές φορές η συνείδηση παραλείπεται και λειτουργούμε με τα πρωταρχικά μας ένστικτα.

Θα δανειστώ απ’ το Γιάννη Σκαρίμπα, το ότι η μνήμη καταγράφει τα πάντα, και μείς κρατάμε ή αφαιρούμε ότι καιροσκόπος μας ενδιαφέρει σήμερα π.χ. χθες είχαμε οδό βασιλέως Γεωργίου, οδό 4ης Αυγούστου, αργότερα την μετονομάσαμε με επίκαιρο και καιροσκοπικό όνομα.

Είμαστε οι κληρονόμοι μιας πολιτιστικής ιστορίας που μας δείχνει τον δρόμο που πρέπει να ακολουθούμε για να μη χαθούμε, δυστυχώς πιστεύω πως δεν καταφέραμε, όταν έρχεται ο ανθέλληνας αυστριακός Φαλμεράγιερ και μας λέει πως δεν έχουμε καμιά σχέση με τους αρχαίους έλληνες.
Υπάρχει και η άλλη όψη που λέει πως όταν καθόμαστε και ανοίγουμε διαμάχη με το χθες και το σήμερα χάνουμε το αύριο. Και δω που τα λέμε η ζωή προχωρά και κοιτάζοντας πίσω χάνεις την πρόοδο, την εξέλιξη. Οι προκλήσεις είναι πολλές και δεν μπορείς να τις απορρίψεις γιατί αργότερα θα τρέχεις και δεν θα τις φτάνεις, θα ξεπεράσουν τις προσδοκίες σου.

Η γλώσσα μας είναι τόσο η αρχαία, όσο και η νεοελληνική μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, Η ελληνική γλώσσα που μετράει 30 αιώνες ζωής και είναι μαζί με την κινέζικη από τις αρχαιότερες ομιλούμενες και γραφόμενες γλώσσες. Από την Μινωική ιερογλυφική περνάμε στην Γραμμική Α, στη Γραμμική Β στην Ομηρική – Ιονική, που ο Φίλιππος Β’ ο Μακεδόνας την καθιέρωσε ως επίσημη γλώσσα όλης της Ελλάδος. Με τις αποικίες και τους ελληνιστικούς χρόνους καθιερώθηκε, βοήθησε επίσης και ο βυζάντιο – χριστιανισμός που διαδόθηκε προφορικά και γραπτά βίος και η ιστορία του Χριστού, Αργότερα πήρε θέση στις πολιτικές τις οικονομικές πολιτιστικές και παγκόσμιες επιστήμες. Μέχρι την ελληνιστική εποχή γραφόταν σε παπύρους σε μεγαλογραμματική γραφή -με κεφαλαία γράμματα- και στους πρώτους αιώνες του χριστιανισμού χάρη εξοικονόμηση χώρου καθιερώθηκε η γραφή με πεζά – μικρά γράμματα. Στον προφορικό λόγο έχουμε την συλλαβική γλώσσα, και στην γραφή την φθογγική γλώσσα. Έχουμε και την λεξαρυθμική θεωρία γραμμάτων- αριθμών όπως α) = 1).. Γλώσσα στοματικό όργανο με διττό ρόλο να μασάει, και να αρθρώνει κατ’ αρχή άναρθρους γρυλισμούς. Το 1903 στις αρχές του 20στού αιώνα η γλώσσα μας ταλαιπωρήθηκε με λεγόμενα ευαγγελικά και τα ορεστιακά, που απέβλεπαν στην μετάφραση του Ευαγγελίου και της Ορέστιας στη δημοτική γλώσσα.
Τα 2/3 της ζωής του ο άνθρωπος βρίσκεται στους δρόμους, η ζωή μας είναι ένας δρόμος κι ας μην φαίνεται αυτό, με πολλές ώρες της ημέρας και της νύχτας να πορεύεται είτε ποδαράτος είτε οδηγώντας ως ερασιτέχνης απλά οχήματα είτε κινούμενος ως επαγγελματίας οδηγός. Στις αμφότερες πλευρές των δρόμων της πόλης ιδίως των κεντρικών – εμπορικών στην Ερμού παλαιότερα στην Αβάντων σήμερα, τώρα μάλιστα που πεζοδρομήθηκε να υπάρχουν όμορφα καταστήματα ρούχων με όμορφες κοπέλες – πωλήτριες να σε ξελογιάζουν για να ξεπουλήσουν τις πραμάτειες που έχουν όπως στο Παρίσι στο Μιλάνο.
Βέβαια, οδηγούμε στα δεξιά του δρόμου όπως τα 2/3 της παγκόσμιας κυκλοφορίας οχήματα, σε αντίθεση προς τους Βρετανούς και που οδηγούν αριστερά, και μαζί τους οι χώρες της κοινοπολιτείας – πρώην αποικίες. Δεν το γνώριζα ,αλλά και οι Ιάπωνες οδηγούν αριστερά. Και οδηγούν αριστερά, θέλω να πιστεύω ότι είναι η συνέχεια από την ίππευση του αλόγου να γίνεται από τα αριστερά -όπως και στο ποδήλατου,- αυτό συνεχίσθηκε στην άμαξα, και στο αυτοκίνητο. Βέβαια υπάρχουν και άλλες εκδοχές όπως εκείνη που λέει πως με το δεξί κρατούσαν το ξίφος. και έπρεπε νάναι ελεύθερο το αριστερό του σώματος, και του δρόμου στην οδήγηση της άμαξας.
Μια ιδιαίτερη περίπτωση τροχοφόρου μέσου είναι το ποδήλατο, που απ’ το 1855 κυκλοφορεί ως προσωπικό δίτροχο όχημα, το οποίο πολλές χώρες κυρίως της Βόρειας της Ευρώπης το έχουν καθιερώσει για τις μετακινήσεις τους, γνωρίζοντας πως οι ποδηλατοδρομίες / ποδηλαπορείες γυμνάζουν, προσφέρουν προσωπική υγεία στο ανθρώπινο σώμα, άμεση επαφή με τον περιβάλλοντα χώρο και συμβάλλουν τα μέγιστα στην καθαρότητα του φυσικού περιβάλλοντος, και σε πάνε στο χώρο της εργασίας με λιγότερα έξοδα. Δυστυχώς, στην Ελλάδα μόνο λίγοι επίπεδοι τόποι, όπως οι ποδηλατούπολεις το Μεσολόγγι, και η Καρδίτσα, έχουν σχηματίσει ένα οργανωμένο πλέγμα ποδηλατοδρόμων, πρόσφατα 2012 έχουμε τις οργανωμένες –σαν κίνημα θάλεγα- από χόμπι ποδηλατοδρομίες και στην Χαλκίδα. Θα πρέπει να δοθεί τόσο ο κατάλληλος χώρος όσο και η δέουσα προσοχή σαν όχημα.
Οι πλατύτεροι δρόμοι οι αυτοκινητόδρομοι είναι συνήθως πολλαπλών κατευθύνσεων και χωρισμένοι με διαχωριστικές γραμμές, που είναι μη αποτρεπτική προσπεράσεων με συνεχή μπογιατισμένη λευκή γραμμή, είτε με διακεκομμένη οπότε σου παρέχεται η δυνατότητα προσπέρασης από τ’ αριστερά.
Οι δρόμοι οριοθετούνται με κυκλοφοριακά σήματα, δηλωτικά της επικινδυνότητας, της προτεραιότητας ή της απαγορευμένης πορείας, την οποία καθορίζει η Τροχαία με βάση τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας – κοκ.
Πέρα από τα ιδιωτικής και δημόσιας χρήσης οχήματα, υπάρχουν και επονομαζόμενα ΜΜΜ [μέσα μαζικής μεταφοράς ] προσωπικού, και τα προσωπικής μετακίνησης μικρά οχήματα τα ταξί, όπως και μέσα σταθερής τροχιάς σαν το μοναδικό Μετρό.
Τα 2/3 του πληθυσμού της χώρας μας διαθέτουν δίπλωμα οδήγησης και ανάλογο είναι το ποσοστό του αριθμού των κυκλοφορούντων στη χώρα μας οχημάτων.
Εκφράσεις καθιερωμένες για τις κυκλοφοριακές συνθήκες στις μεγαλουπόλεις μας: «Χάλια», «Κομφούζιο», Κυκλοφοριακό έμφραγμα», νεύρα σπασμένα «Σημειωτών πάμε», «Χιλιόμετρα η ουρά των αυτοκινήτων», «Με νεύρα τεντωμένα», «Χαμένες εργατοώρες από το μποτιλιάρισμα στους δρόμους», «Οι Έλληνες οδηγοί τρέχουν με αυριανά αυτοκίνητα σε χθεσινούς δρόμους». Η ζωή είναι στα πόδια μας, χώμα θα γίνω να με πατήσεις, τα πόδια είναι ο κινητήρας των έμβιων όντων, οι τροχοί διακινούν και τον οδηγό του οχήματος. Μπορεί το αυτοκίνητο να μας απήλλαξε απ’ τον ποδαρόδρομο αλλά μας γέμισε τόσα όσα νοσταλγικά προβλήματα.
Το καλύτερο οδικό δίκτυο στην Ευρώπη πιστεύω πως το ’χει η Γερμανία, βοηθούμενη του επίπεδου του εδάφους της και της οργανωμένης παιδείας της και παγκόσμια η Β. Αμερική..
Στην αρχαϊκή εποχή οι Αθηναίοι είχαν την Ιερά Οδό, ένας δρόμος που οδηγούσε τους πεζοπόρους προσκυνητές άνδρες, στα Ελευσίνια Μυστήρια, η οδική αρτηρία όπως ανέδειξαν οι ανασκαφές είχε παρόδια –εκατέρωθεν- νεκροταφεία.
Υπάρχουν και οι στρατιωτικοί δρόμοι, όπως η αρχαία Εγνατία οδός με μήκος περί τα 1.100 χμ. Σημαντικότατο έργο της Ρωμαιοκρατίας εποχής ετούτο, το οποίο δημιουργήθηκε για την επικοινωνία και προστασία της Νέας Ρώμης της πρωτεύουσας Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, από τους ποικιλώνυμους εχθρούς. Ξεκινούσε από το Δυρράχιο, περνούσε από τη Θεσσαλονίκη και κατέληγε στη Νέα Ρώμη, την Κωνσταντινούπολη. Αυτή η κορυφαία οδός της Ύστερης Αρχαιότητας έμεινε στην παγκόσμια ιστορία γνωστή με το όνομα του Ανθυπάτου της Μακεδονίας Εγνάτιου. Η Εγνατία οδός -όπως διάβαζα- είχε φάρδος τρία μέτρα και αλλού ήταν χαλικοδρομημένη με ανάλογες στρώσεις και πετρολιθοδομημένη κοντά στις πόλεις, είχε ανάλογες στάσεις -χάνια- για να σταματούν οι αρματάμαξες είτε για να ξεκουραστούν. είτε για αλλάξουν ζώα – άλογα .
Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας διαθέτει το πιο οργανωμένο, το πιο λεπτομερές χαρτογραφικό σχέδιο με τους δρόμους, τους χωματόδρομους, τις όποιες διόδους και ατραπούς ανά την ύπαιθρο χώρα της Ελλάδας, με υπεύθυνη υπηρεσία τη Μ.Ο.Μ.Α, μάλιστα λίγο μετά τον Εμφύλιο γύρω στο 1952 με έξοδα της ούντρας δίπλα στο χωριό μου γινόταν ένας στρατιωτικός δρόμος, και χαζεύαμε με τις μπουλντόζες.
Ένα αναπάντεχο πρόβλημα, που μπορεί να συναντήσει σπάνια ένας οδηγός στο δρόμο του, είναι ο αντικατοπτρισμός. Αυτό το φαινόμενο μπορεί να δημιουργηθεί με την πολύ ζέστη, οπότε ο αέρας αντανακλάται στην άσφαλτο, τρεμοπαίζουν τα άνωθεν αυτής σωματίδια και ξεσηκώνονται. Έτσι, ο δρόμος φαίνεται σαν βρεγμένος, και ο οδηγός, πορεύεται σε έναν παραισθητικό -σπάνιο φαινόμενο – κόσμο, μπορεί να παραπλανηθεί στις κινήσεις του και να φθάσει ως την απώλεια ελέγχου του οχήματός του.
Κι εκεί που άλογα έσερναν την άμαξα – το κάρο ήλθε το car – το αυτοκίνητο που τα άλογα είναι στην μηχανή του και που σέρνουν το car.`
Απασχολήθηκα γύρω στα 8 χρόνια μαυτή την πολύχρονη εργασία και αποκόμισα πολλά, γνώρισα κόσμο, διάβασα αρκετά, έμαθα πολλά, και προσπάθησα να συμπληρώσω τη δρομική ιστορική παράδοση των δρόμων της Χαλκίδας, για να αφυπνίσω και να διαφωτίσω με παλιές και νέες ιστορικές συνειδήσεις. Τα οκτώ αυτά χρόνια μεταφράζονται σε 3.730.000 μέρες και σε αντίστοιχη ενέργεια που θα μπορούσα νανοίξω ένα χαράκωμα στα σύνορα Σλαβομακεδονίας Ελλάδος για να προστατευτούμε από τους βάρβαρους, ή θα μπορούσα να ξεκουράσω τον τιμωρημένο Σίσυφο από το να ανεβάζει τον βράχο στο βουνό. Και πάνω από όλα, θάθελα κάποια μικρή αναγνώριση για αυτήν την εργασία. Αυτή όλη μου η εργασία που έγινε έργο, ήταν ένα όνειρο πολλών ετών που ενώ υπήρχαν αξιόλογα βιβλία για το θέμα όπως εκείνο του αξιότιμου Ε Ιωαννίδη. Πάλεψα οκτώ χρόνια όπως προείπα και προσπάθησα να δώσω ίσες ευκαιρίες να ακουσθούν οι ιστορίες όλων μα όλων των δρόμων με νέες ιστορο φιλοσοφικές ιδέες. Από όνειρο αυτό με ξύπνησε το ξυπνητήρι και το όνειρο μου έγινε πραγματικότητα μετά από μεγάλη φροντίδα. Θάθελα να δείξετε κάποια όποια κατανόηση, εάν σε κάποιο κείμενο δεν ανταποκρίνομαι στις γνώσεις σας, στις προσδοκίες σας. Εάν βλέπετε κάποιο λάθος γραμματικό, συντακτικό, ορθογραφικό, ή οτιδήποτε δείξτε κάποια κατανόηση δεν έγινε εξαργού. Διότι πολλές φορές γράφοντας στον υπολογιστή, εκείνος έχει μια δική του μνήμη που προσαρμόζεται το γραφτό.
INFO.
Τα όσα διαβάσατε για την ιστορία των δρόμων δεν κατέβηκαν από το μυαλό μου, δεν βρέθηκαν γραμμένα στο βιβλίο ονοματολογίας του Δήμου Χαλκιδέων, εκεί μόνο ένα μέρος των όσων αναφέρονται ήταν η όλη περιγραφή. Αλλά τα περισσότερα χρήσιμα στοιχεία αντλήθηκαν από:
1) Το βιβλίο ονοματολογίας – ονοματοθεσίας του Δήμου Χαλκιδέων
2) Την Ευβοϊκή Εγκυκλοπαίδεια του Γιάγκου Τσαούση
3) Τα βιβλία των:
α) Νικολάου Κορωναίου
β) Ελευθερίου Μ. Ιωαννίδη
γ) Αργυρίου Δεδούση και το Α’ Δημοτικό σχολείο Άμφισσας.
δ) Βάσως Βουγιούκη και Βασίλη Μεγαρίτη ως ιδιώνυμα του δήμου Αθηναίων.
4) Τις εγκυκλοπαίδειες, Πρωίας – Δομή – Πάπυρος Λαρούς. Ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια.
5) Την Εταιρεία Ευβοϊκών Σπουδών.
6) Τελευταία το 2012 η καθηγήτρια – συγγραφέας και πρόεδρος της Εφορίας Αρχαιοτήτων Αμαλία Καραπασχαλίδου κυκλοφόρησε μια αξιόλογη εργασία με τον τίτλο ‘’ΧΑΛΚΙΔΑ. Η προσωπογραφία της πόλης μέσ’ από την οδική ονοματοθεσία της μεταφέροντας όλες τις μοναδικές εμπειρίες της από τις υπηρεσιακές υποχρεώσεις των Προϊστορικών και Κλασσικών αρχαιοτήτων.
7). Ο Κώστας ο Μπαϊρακτάρης εκπαιδευτικός και τελευταία συγγραφέας συνέβαλε πλείστα σε ετούτη την εργασία, και τον ευχαριστώ από καρδιάς.
Τα παιδιά μου Ζάχο και Έλενα με βοήθησαν τόσο όσο χρειάστηκε να βγει αυτή η εργασία τυπωμένη, και τα ευχαριστώ πολύ. Επίσης τη σύζυγό μου που μέχανε για ώρες. Θάθελα να πιστεύω πως θα βρεθεί κάποιος να μου πει όχι συγχαρητήρια για την εργασία μου, αλλά για τον κόπο που έκανα ψάχνοντας για τις ποικίλες και αξιόλογες πληροφορίες του κάθε δρόμου.
Θα δείτε πολλές λέξεις να είναι πότε έτσι και πότε αλλιώς γραμμένες, θα δείτε τους Έλληνες πότε με μικρό, τους Τούρκους με μεγάλο γράμμα, το αρχικό γράμμα, αυτό συμβαίνει ενώ τελευταία έχει καθιερωθεί να γράφεται έτσι, ο υπολογιστής τις εμφανίζει αλλιώς, όπως προανέφερα, όπως π.χ. χαλκιδαίος και χαλκιδέος.
Διά ταύτα εν κατακλείδι θάλεγα πως προκύπτει από αυτή την εργασία πως ΟΛΟΙ ΦΤΑΙΜΕ για το ότι είμαστε, και για ότι δεν είμαστε. Υποχρέωση να λάβουμε τις δικές μας ευθύνες. Η ψηφιακή τεχνολογία δεν γνωρίζω εάν είναι με το μέρος τους, λίγο γκρίζο το βλέπω, διότι κρύβει παγίδες που βάζουν οι επιτήδειοι που θέλουν να ελέγχουν πράγματα, και καταστάσεις. Και αυτό φαίνεται πως έχουν γίνει υποχείρια, εξαρτώμενα, τα βλέπεις με ένα ‘’αντικείμενο -τηλέφωνο- στα χέρια τους’’ χωρίς αυτό δεν πάνε πουθενά, με αυτό κάτω από το μαξιλάρι κοιμούνται, από αυτό προκύπτει, να μη τα βλέπω και πολύ ζωηρά, χαλαρά τα βλέπω τα πράγματα, εύχομαι να διαψευθώ.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Νιώθοντας μεγάλη πραγματική ανάγκη και υποχρέωση για ορισμένους ανθρώπους, θα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς όλους όσους βοήθησαν να βγει αυτή η εργασία, όπως: την Διοίκηση του δήμου Χαλκιδέων από που μου έδωσε το πράσινο φως, το προσωπικό της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Χαλκίδας
Ποιος είμαι.
Ο συντάξας την ανά χείρας σας εργασία είναι ‘’ο Μαιανδρος ο Σταγιαδιώτης,’’ Ύστερα από 25 χρόνια στην Πολεμική Αεροπορία, τώρα Αξιωματικός (Επισμηναγός) σε αποστρατεία, γεννημένος –κατά τύχη- το 1940 στα Χάσια, στις Σταγιάδες Καλαμπάκας, Θα αποτυπώσω πρόχειρα τα βιώματά μου, την ποικιλόμορφη διαδρομή μου ως τα σήμερα : όπου –για να τελειώσω το δημοτικό σχολείο– περιπλανήθηκα σε 4 διαφορετικά χωριά της κατεχόμενης από τους αντάρτες περιοχής, είναι από τα απωθημένα μου και πρέπει να τα βγάλω.
Όπως θα μου επιτρέψετε με δυο λόγια να εκφράσω τα παιδικά μου εσώψυχα για εκείνα τα άγουρά μου χρόνια στα πέτρινα χρόνια. Με το αντάρτικο το ’47 -7 χρόνων παιδί- εγκαταλείψαμε το χωριό και βρεθήκαμε σε πρόχειρες καλύβες, και εγώ να πάω στο δημοτικό της Καλαμπάκας διαμένοντας εκεί – 15 χιλ, περίπου μακριά από τους δικούς μου. Η θειά που έμεινα, βάζει ένα κομμάτι αλμυρού μπακαλιάρου σ’ένα τρουβά παραμονές Αποκριάς να το πάω πεσκέσι στους δικούς μου. Στον δρόμο ψιλοχιόνιζε, 15 χιλ διαδρομή έπρεπε να περάσω και τον Πηνειό, και να προσέχω και τον μπακαλιάρο μην μου βραχεί, ξαρμυρίσει και χαλάσει… Μόλις με είδαν οι δικοί μου ξαφνικά μες στο σούρουπο, λιποθύμησαν, που έμοιαζα με χιοναθρωπάκι 7 χρόνων τότε.
Στο δεύτερο σχολειό -που ανεβήκαμε παραπάνω στην τότε Μερίτσα χωριό- σήμερα όσο οπισθοχωρούσαν οι αντάρτες. Οξύνεια έπρεπε να πηγαινοέρχομαι κάθε μέρα γύρω στα 1500 μ. στον συνοικισμό Ξηρόκαμπο που είχε σχολείο, μέσα στις λάσπες, στο χιονόνερο με μια κατσιούλα από σακί στο κεφάλι μου για να μη -δήθεν– βρέχομαι, και νάχω και τα τσοπανόσκυλα να τα ταΐζω, με κλεμμένο ψωμί από το σπίτι μου, για να μ’αφήνουν να περνάω, κάτι σαν διόδια, αλλά ποτέ δεν γίναμε φίλοι, μ’έβλεπαν σαν πελάτη, και αν τέλειωνε το ψωμί ανέβαινα στα δένδρα έως ότου φύγουν.
Στο τρίτο δημοτικό μας φιλοξενούσε ο νουνός μας – ο οποίος βάφτισε όλα τ’ αδέλφια μου έτσι γινόταν τότε – στο χωριό Μερίτσα, εκεί Μ. Σάββατο επιτέθηκαν οι αντάρτες στο χωριό και οι σφαίρες που χτυπούσαν στους τοίχους σφύριζαν, το βράδυ της ανάστασης ήρθαν μέσα στο σπίτι που κοιμόμουν, -οι μεγάλοι έλειπαν είχαν κρυφτεί,- βλέπω αντάρτες και συναγωνίστριες με τα δίκοχά τους με τις σφαίρες χιαστί στο στήθος τους και τις γενειάδες τους να τρώνε μαρκάτη – γιαούρτι με τις χούφτες, εγώ ζούσα στον κόσμο μου, -αν και με ξύπνησαν- βγαλμένο μόλις το κεφάλι μου απ΄την βελέντζα που ήμουν σκεπασμένος, να φωνάζω ρε μάνα δώσ’ τους χλιάρια – κουτάλια για να φάνε τη μαρκάτη, δεν γνώριζα ότι έλειπε η μάνα μου. Σε κάποια στιγμή με ρωτάει κάποιος, πως σε λένε; του λέω Ποστολ, άκου Ποστολ όταν μεγαλώσεις να γίνεις επαναστάτης – κομμουνιστής. Αφού έφυγαν -το σπίτι ήταν στην άκρη του χωριού- ακούγαμε -αφού επέστρεψαν και οι άλλοι- ανθρώπινα βογγητά, ποιός να πάει να δει τί είχε συμβεί; φοβόμασταν, αργότερα το πρωί βρήκαν σε μια κουβέρτα γυμνό και μαχαιρωμένο με ξιφολόγχη έναν συγχωριανό που έκανε τον ταχυδρόμο. Ο δάσκαλος του δημοτικού στην Οξύνεια ήταν και παπάς, και θυμάμαι που μούλεγε, έχεις μακριά δάχτυλα ότι πρέπει για πιάνο. Πιάνο έμαθα τι είναι μετά από 15 – 20 χρόνια, και θυμήθηκα τον παπα Χρήστο τον δάσκαλό μου. του 1948.
Και τέλος στο χωριό μου που ήταν το 4ο και τελευταίο δημοτικό, – στην συνέχεια – με μια άλλη περιπέτεια. Το βράδυ της ίδιας μέρας που πήρανε τον αδελφό μου στον Εθνικό στρατό μαζί με άλλα παιδιά, οι αντάρτες του χωριού μαζεύουν όσους βρήκαν κυρίως γυναικόπαιδα των παιδιών που είχαν στρατολογηθεί, και μας κλείδωσαν περίπου 17 άτομα σ’ένα δίπατο σπίτι, που ήταν ενός από τα παιδιά που είχε πάει στον εθνικό στρατό, εν τω μεταξύ είχαν βάλει φωτιά στα άλλα 3 σπίτια εκ των οποίων ένα από αυτά είχε κλεμμένα γερμανικά πυρομαχικά, και με την φωτιά εκγήγνωνταν. Ο φρουρός, ο σκοπός, ο αντάρτης που είχανε αφήσει για να μας φυλάει, και να μας βάλλει φωτιά, όταν έπρεπε, αλλά ακούγοντας τις εκρήξεις, πίστευε πως ήρθε ο εθνικός στρατός και το έσκασε, και έτσι την γλιτώσαμε,.. το πρωί βρήκανε το μπιτόνι με την βενζίνα. Ξέχασα στον δρόμο που μας συνόδευε -ήταν αποβραδίς- ο καπετάνιος να λέει στην μάνα μου, ‘’Ζαχαρίναινα μην νοιάζεσαι για το σπίτι, ό γιος σου που πήγε στον στρατό θα σού φέρει χρυσά κουτάλια για να τρώτε’’ και στον δρόμο οι τσουκνίδες που υπήρχαν να μου τσουκνίζουν τα ποδάρια μου.
Όπως φαίνεται από τα έργα και τις πράξεις μου, η παιδικότητα δεν μας άγγιξε περάσαμε κατ’ ευθείαν στην ωριμότητα, ανδρώθηκα πριν της ώρας μου, η αγροτική ζωή, μας πίεζε να ανδρωθούμε οι δουλειές, μας καρτερούσαν, και δεν ήμουν μόνο εγώ, όλα τα παιδιά την ίδια τύχη είχαμε. Σε κείνα τα άγουρα χρόνια έζησα τα ‘’πέτρινα χρόνια,’’ γεννηθήκαμε μεγάλοι, δουλεύαμε, το παιχνίδι ήταν πολυτέλεια. Κι όσες φορές την κοπανούσαμε για να παίξουμε το πληρώναμε, μας τιμωρούσαν οι γονείς μας. Πάντως η ζωή μου χρωστάει αυτή την άγουρη ηλικία. Ακόμα και τα ρούχα που φορούσα δεν ήταν ποτέ κάτι το καινούργιο, ότι φορούσα ήταν κάτι το μεγαλύτερο αδελφό, ότι δεν χωρούσε στα αδέλφια μου τα μεγαλύτερα τάβαζα εγώ, ήμουν και αδύνατος και όταν φυσούσε δυνατός αέρας με πείραζε ο Μήτσιος ο αδερφός μου, μου έλεγε να κάθεσαι κάτω να μη σε πάρει ο αέρας και σε ψάχνουμε.
Τι να πρώτο θυμηθώ και τί να ξεχάσω από όσα πέρασα.
Παρ’ όλα αυτά τα βάσανα που πέρασα, δεν κάκιωσα με τους κουκουέδες, με τα παιδιά τους είμαστε φίλοι, πιστεύω πως παραπλανήθηκαν όλοι οι κουκουέδες για το κομμουνιστικό σύστημα, και αυτοί αφελείς και αμόρφωτοι ήταν.
Μετά τις γυμνασιακές σπουδές βρέθηκα στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία, όπου παρέμεινα εν ενεργεία μέχρι το 1987. Από τότε ιδιωτεύω σαν απόστρατος επισμηναγός.
Το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον, Το 1971, που υπηρετούσα στην Τανάγρα, σε μια από τις εξόδους μου στη Χαλκίδα, γνώρισα τη Μικρασιάτισσα στην καταγωγή από τους γονείς της Λίτσα Χασάπη, -και έγινα σώγαμπρος λόγω ανοιχτής της τότε παλαιάς γέφυρας- την οποία νυμφεύθηκα το 1974 και το πρώτο Σαββατοκύριακο βρέθηκα στην πρώτη γραμμή στο Καστέλι Ηρακλείου Κρήτης για ένα μήνα λόγω ετοιμότητας για την επικείμενη τουρκική απόβαση στις 20 Ιουλίου στην Κύπρο. Αποκτήσαμε δύο παιδιά. Και τώρα κατάγομαι από χωριό της γυναίκας μου που λένε. Είμαι ένας ερωτευμένος μέτοικος, όπως με χαρακτήρισε η υπεύθυνη Πολιτισμού του δημαρχείου της Χαλκίδας.
Θα χαρακτήριζα τον εαυτό μου αδογμάτιστο, αφελή πραγματικό, αυθόρμητο, οξύθυμο ανεξάρτητο, ιδιότροπο, ασυμβίβαστο, παράξενο, ανήσυχο, ανυπότακτο, περίεργο, εριστικό, εξωστρεφή, και με όλα τα ανθρώπινα χαρίσματα, είμαι ένας δύσκολος άνθρωπος. Θα χαρακτήριζα τον ευαυτόν μου νάχει το προνόμιο να μπορεί να εκφράζεται καλύτερα γραπτώς παρά προφορικώς. Α να μη ξεχάσω, πως είμαι θαυμαστής της αρχαίας ελληνικής κλασσικής γραμματείας.
Ευχαριστώ όλους από καρδιάς, όσοι καταδεχτήκατε να αφιερώσετε τον πολύτιμο χρόνο σας, να ρίξετε μια ματιά σε αυτήν την εργασία, που την έγραψα μόνο σ΄ένα. Χαλκιδέα – Χαλκιδέε.

Καλή συνέχεια και σας ευχαριστώ.

Πούλιος Απόστολος

(«ΜΑΙΑΝΔΡΟΣ Ο ΣΤΑΓΑΔΙΩΤΗΣ»)