Η ανασκαφική έρευνα στην Αμφίπολη, την περίοδο 2012-2014, αποτέλεσε το θέμα της ομιλίας της αρχαιολόγου και επίτιμης εφόρου αρχαιοτήτων Σερρών Κατερίνας Περιστέρη, σε εκδήλωση που διοργανώθηκε την Τετάρτη 5 Απριλίου στη Χαλκίδα.
Διοργανωτές ήταν η Ευβοϊκή Αρχαιόφιλος Εταιρεία, η Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας, ο Δήμος Χαλκιδέων η και το Γραφείο Σχολικών Δραστηριοτήτων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Εύβοιας, με την υποστήριξη του Δημοτικού Οργανισμού Άθλησης, Πολιτισμού και Περιβάλλοντος Χαλκίδας.
Στην εκδήλωση μίλησαν ο δήμαρχος Χαλκιδέων Χρήστος Παγώνης, ο πρόεδρος της ΠΕΔ Κεντρικής Μακεδονίας και δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης Λάζαρος Κυρίζογλου και η πρόεδρος της Ευβοϊκής Αρχαιόφιλου Εταιρείας Αμαλία Καραπασχαλίδου.
Στην τοποθέτησή του ο δήμαρχος Χαλκιδέων αναφέρθηκε και στον αρχαιολογικό πλούτο που υπάρχει στα διοικητικά όρια του Δήμου, αναφερόμενος ειδικά στην Αυλίδεια Αρτέμιδα στο Βαθύ Αυλίδας.
Αναλυτικότερα, στην ομιλία του ο δήμαρχος Χρήστος Παγώνης τόνισε:
“Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που βρίσκομαι σε αυτή τη σπουδαία εκδήλωση για την Ανασκαφική Έρευνα του Τύμβου Καστά Αμφίπολης, με τη συνδιοργάνωση της Ευβοϊκής Αρχαιόφιλου Εταιρείας, της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας, του Δήμου Χαλκιδέων και του Γραφείου Σχολικών Δραστηριοτήτων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Εύβοιας .
Φιλοξενούμε σήμερα την επίτιμη έφορο αρχαιοτήτων Σερρών, κ. Κατερίνα Περιστέρη, μια επιστήμονα με πλούσιο έργο στο ενεργητικό της, που συνέδεσε το όνομά της με την αποκάλυψη του Τύμβου Καστά στην Αμφίπολη.
Τα τελευταία πέντε τουλάχιστον χρόνια, παρακολουθούμε μέσω του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου, τις εξελίξεις στη μεγάλη αυτή ανασκαφική έρευνα, άλλοτε πολύ αισιόδοξοι και άλλοτε λιγότερο, πάντως συγκλονισμένοι από τον ιστορικό, αρχαιολογικό και πολιτιστικό θησαυρό που αποκαλύπτεται μέρα με την ημέρα. Με ξεχωριστό ενδιαφέρον, αναμένουμε μια συνολική και εμπεριστατωμένη μελέτη για ένα από τα σπουδαιότερα ίσως αρχαιολογικά μνημεία των τελευταίων δεκαετιών στη χώρα μας.
Η Χαλκίδα, που συγκαταλέγεται στις 10 αρχαιότερες πόλεις της Ευρώπης, έχει ως μία από τις βασικές της προτεραιότητες την προστασία και ανάδειξη του ιστορικού – αρχαιολογικού πλούτου της ευρύτερης περιοχής. Άλλωστε, η αρχαιότητα μας προίκισε με μια σειρά εξαιρετικών μνημείων και αρχαιολογικών χώρων, μεταξύ των οποίων και το Ιερό της Αυλίδειας Αρτέμιδος στο Βαθύ Αυλίδας, μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η Αυλίδα είναι γνωστή παγκοσμίως για τον Τρωικό Πόλεμο και τη θυσία της Ιφιγένειας. Εδώ είχε συγκεντρωθεί στην αρχαιότητα ο ελληνικός στόλος πριν αναχωρήσει για την Τροία, εξαιτίας της άπνοιας που είχε δημιουργήσει η θεά Άρτεμη, απαιτώντας τη θυσία της κόρης του Αγαμέμνονα. Η φάση ακμής του Ιερού διήρκεσε από την κλασική μέχρι και τη ρωμαϊκή περίοδο. Ο χώρος που έχει αποκαλυφτεί στην Αυλίδα είναι ο τόπος λατρείας της Αρτέμιδας, όπου βρίσκεται το ιερό της θεάς. Η ευρύτερη περιοχή κατοικείται ήδη από τα μυκηναϊκά χρόνια (16ος – 12ος αι. π.Χ.). Το ιερό καταστράφηκε κατά τις επιδρομές των Γότθων του Αλάριχου το 396 μ.Χ.
Ο ναός της Αρτέμιδος ανακαλύφθηκε το 1941, όταν με διαταγή των γερμανικών αρχών κατοχής, έγιναν έργα διαπλάτυνσης της αγροτικής οδού, που συνέδεε το εργοστάσιο με το σημερινό χωριό Βαθύ, προκειμένου να επιταχυνθεί η μεταφορά τσιμέντων στο αεροδρόμιο της Τανάγρας. Στον αρχαιολογικό αυτό χώρο διενεργήθηκαν ανασκαφές το 1928, κατά την ανέγερση του εργοστασίου «Τσιμέντα Χαλκίδος» και το 1954 από τον έφορο αρχαιοτήτων Ι. Θρεψιάδη. Συστηματικότερες έρευνες διενεργήθηκαν από τον Ι. Θρεψιάδη το διάστημα από το 1956 ως το 1961, με την υποστήριξη της Αρχαιολογικής Εταιρείας. Στη θέση αυτή αποκαλύφθηκαν αρκετά αγάλματα (μεταξύ των οποίων της Αρτέμιδος, της Εκάτης κ.α.), επιγραφές, κιονόκρανα, αμφορείς, ειδώλια, όστρακα, νομίσματα κ.α. Τα ευρήματα των ανασκαφών φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Θήβας.
Δυστυχώς, το αρχαιολογικό αυτό κομμάτι για το οποίο η Τοπική Αυτοδιοίκηση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και πολλές δεκαετίες, αφενός βρίσκεται σε βιομηχανική περιοχή και αφετέρου έχει εγκαταλειφθεί από τις κυβερνήσεις.
Ο αρχαιολογικός αυτός χώρος χρειάζεται άμεσα τη στήριξη των υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού, όχι μόνο για την προστασία του, αλλά κυρίως για την ανάδειξή του στην πράξη.
Εμείς, ως Δήμος, θα στηρίξουμε κάθε προσπάθεια στην κατεύθυνση ανάδειξης των υπαρχόντων μνημείων, ενοποίησης του αρχαιολογικού χώρου, προβολής του σημαντικότατου αυτού αρχαίου Ιερού και συνέχισης των ανασκαφικών ερευνών στην περιοχή.
Η ιστορία της Χαλκίδας και της Αυλίδας απαιτούν άμεσες, στοχευμένες και ειλικρινείς αποφάσεις και παρεμβάσεις, με μέριμνα για συντήρηση των μνημείων και συνοδά έργα, που θα δημιουργήσουν προϋποθέσεις εύκολης πρόσβασης, με επισκεψιμότητα για εκπαιδευτικούς λόγους, για πολιτιστικό τουρισμό, περιφρούρησης και προστασίας του χώρου και προβολής του σε παγκόσμιο επίπεδο.
Και για να επανέλθω, η Αμφίπολη ανήκει σε όλη την ανθρωπότητα. Το ίδιο ισχύει και για το Ιερό της Αυλίδειας Αρτέμιδας.
Είμαι βέβαιος ότι η σημερινή συζήτηση και η αναφορά στις αρχαιολογικές ανασκαφές, θα μας κάνει πλουσιότερους σε γνώσεις για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό”.
